ناهنجاری دندان یا malocclusion وقتی رخ می دهد که دندان ها به صورت نامرتب به وجود می آیند و سازگار با فک نیستند و باعث ایجاد نگرانی و ظاهری بد در فرد می شود. ناهنجاری دندان می تواند به علت کشیدن دندان ها، کوچک بودن فک و در نتیجه ازدحام دندان ها و جلو آمدن دندان ها به وجود بیاید. و حتی ممکن است منجر به زخم یا بیماری پریودنتال، سردرد شدید و اختلالات خواب شود. با مطالعه مشکلات و ناهنجاری دندان بیشتر با این موضوع آشنا خواهید شد.
کشیدن دندان چه زمانی باید انجام شود؟
کشیدن دندان به فرآیند خارج کردن دندان از استخوان فک و حفره دندان گفته می‌شود. در صورتی که دندان به واسطه ضربه و جراحت شدیدا ترک خورده یا شکسته باشد و یا در اثر پوسیدگی عمیق از بین رفته باشد، اگر نتوان آن را با کمک مواد پر کننده دندان، روکش و یا ترمیم‌های دیگر درمان نمود دندانپزشک توصیه می‌کند دندان کشیده شود. در این شرایط آسیب وارد شده به دندان به قدری گسترده و شدید است که نمی‌توان آن را نجات داد. همچنین در مواردی که دندان به شدت لق شده است (غالباً در اثر عفونت پیشرفته لثه) و نمی‌توان آن را نجات داد دندان کشیده می‌شود و گاهی اوقات به علت تخریب استخوان فک باید پیوند استخوان نیز انجام شود.
با توجه به این که دندان های دائمی در صورت کشیده شدن مجددا رشد نخواهند کرد و از طرفی هزینه های کاشت دندان نسبتا گران است، باید سعی کنیم تا حد امکان از کشیدن‌دندان پرهیز کنیم؛ اما در موارد زیر مجبور هستیم برای رفع مشکل، دندان را بکشیم:
بیماری دندان و دهان
در صورت ابتلا به بیماری های شدید و مزمن لثه و دهان، دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان خواهد شد. بیماری های لثه و دندان معمولا به علت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می شود و در صورتی که دیر برای درمان آن اقدام کنید می تواند خطرساز باشد.
پوسیدگی های شدید دندان
پوسیدگی دندان یکی از رایج ترین مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند که معمولا به علت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان صورت می گیرد. با مسواک زدن مداوم و استفاده مرتب از نخ دندان می توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد.
پوسیدگی دندان در مراحل اولیه می تواند بدون نیاز به کشیدن‌دندان ترمیم شود؛ اما در صورتی که پوسیدگی شدیدتر شود و بیشتر از قبل پیشروی کند، در چنین شرایطی نه تنها خود دندان، بلکه ریشه دندان نیز درگیر می شود و به دلیل این که دندان پوسیده یک تهدید جدی برای سایر دندان ها محسوب می شود، دندانپزشک اقدام به کشیدن آن می کند.
شکستگی حاد و وخیم
گاهی اوقات در اثر یک سانحه، یک یا چند دندان شکسته می شود و این شکستگی به حدی شدید است که موجب آسیب رسیدن به فک می گردد. این دندان شکسته و آسیب دیده ممکن است سبب عفونت و پوسیدگی دندان های مجاور شود؛ به همین دلیل در موارد حاد، دندانپزشک اقدام به کشیدن آن می کند.
کشیدن دندان برای درمان ارتودنسی
ارتودنسی دندان یکی از رایج ترین روش های زیبایی دندان و مرتب کردن آن ها است.
در بعضی از بیمارانی که برای درمان ارتودنسی اقدام می کنند، فک فضای کافی برای رشد دندان ها ندارد و به همین دلیل دندان ها بر اثر فشار، به صورت نامرتب در می آیند. در چنین مواقعی ممکن است دندانپزشک مجبور به کشیدن یک یا چند دندان بیمار شود.
نکروز پالپ
دندان هایی که به بیماری عفونت بافت عصبی یا همان نکروز پالپ دچار شده اند دیگر قابل درمان نیستند و حتی عصب کشی برای درمان این گونه بیماری ها پاسخگو نیست. در چنین مواقعی دندانپزشک برای کشیدن این دندان ها اقدام می کند.
دندان نهفته
گاهی اوقات دندان ها به طور کامل رشد نمی کنند و کاملا از لثه بیرون نمی آیند. معمولا برای دندان های عقل چنین مشکلاتی به وجود می آید که در اکثر اوقات این دندان ها باید کشیده شوند. در مواردی مانند کج و افقی رشد کردن دندان نیز چاره ای جز کشیدن نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله کشیدن دندان چه زمانی باید انجام شود؟ را مطالعه کنید.
عصب کشی دندان یا درمان ریشه دندان چیست؟
مراقبت از دندان یکی از موثرترین راه‌حل‌ها برای جلوگیری از آسیب دیدن دندان‌ها و حفظ زیبایی و سلامت آن‌ها است. یکی از مشکلات و بیماری‌های شایع دهان و دندان، پوسیدگی دندان بوده که سن خاصی نداشته و ازکودکی تا بزرگ‌سالی رخ می‌دهد. این عارضه توسط باکتری خاصی در حفره دهان، با تولید اسیدی به نام اسید لاکتیک باعث تخریب مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر مینای دندان شده و درجات مختلفی از پوسیدگی را ایجاد می‌کند. در این شرایط با توجه به وسعت پوسیدگی دندان، ترمیم معمولی یا در شرایط حاد و وخیم، عصب‌کشی دندان تجویز می‌شود.
آشنایی با ساختار دندان
بهتره قبل از هر چیز با ساختار دندان آشنا شوید، دندان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج همان کلاهک سفید رنگ داخل دهان بوده که با نام دندان می‌شناسیم و ریشه بخشی از دندان است که در داخل لثه و استخوان فک فرو رفته و تاج را ثابت نگه می‌دارد. تاج از مینا و عاج تشکیل شده که در واقع قسمت بیرونی را مینا و قسمت درونی را عاج می‌نامند. زیر عاج ناحیه‌ای به نام پالپ وجود دارد که درون آن رگ‌های خونی و اعصاب دندان قرار گرفته است. به عبارتی پالپ بافت نرم دندان بوده، که اگر پوسیدگی به این ناحیه برسد، تنها راه درمان، عصب کشی است.
درمان ریشه و یا عصب کشی دندان چیست؟
درمان ریشه دندان که اشتباها عصب کشی دندان هم از آن یاد می شود، عبارت است از خارج کردن ریشه یک دندان، تمیز نمودن و شکل دادن به فضای کانال تراپی (RCT) و در انتها پر نمودن آن برای جلوگیری از نفوذ باکتری ها به این ناحیه و بازگشت باکتری ها به سیستم اعصاب دندان می باشد.
هدف از انجام درمان ریشه دندان اجازه به باقی ماندن دندان در دهان بدون وجود اعصاب زنده در آن می باشد و با انجام این کار می توان از دندان درد احتمالی در هنگام جویدن غذا و در بحث زیبایی باقی ماندن دندان در دهان و داشتن لبخند زیبا استفاده کرد.
معرفی انواع عصب کشی دندان
عصب‌کشی بر اساس شرایط بیمار انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- عصب‌کشی اولیه غیر جراحی: این درمان اولیه برای مدیریت عفونت یا التهاب در دندان انجام می‌شود.
- عصب‌کشی ثانویه دندان: این مرحله دوم است و زمانی نیاز به انجام آن به وجود می‌آید که مشکل دندان با عصب‌کشی اولیه برطرف نشود.
- اپیکوکتومی: اپیکوکتومی یک روش میکروجراحی است که در آن بافت عفونی و نوک ریشه دنان برداشته می‌شود. این روش زمانی انجام می‌شود که روش‌های معمول عصب‌کشی مؤثر واقع نشوند.
- پالپوتومی: این یک فرایند است که معمولاً برای کودکان و به منظور برداشتن عصب و پالپ بیمار از روکش دندان به کار برده می‌شود. این با پانسمان طبی انجام می‌شود و در آن عصب ریشه دندان دست‌نخورده باقی می‌ماند.
- پالپکتومی: این نیز یک روش اندودونیک اطفال است. این فرایند زمانی انجام می‌شود که همه پالپ دندان باید برداشته شود. در این روش درمانی، بافت پالپ بیمار از ریشه و تاج دندان جدا شده و برداشته می‌شود. کانال‌ها برای دندان‌های شیر تمیز و درمان می‌شوند.
البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله عصب کشی دندان یا درمان ریشه دندان چیست؟ مراجعه کنید.
منبع: مجله اینترنتی دندانپزشکی ایران دی دی اس
