پروتز دندان چیست؟

پروتز دندان یکی از روش‌های جایگزینی دندان برای جای خالی دندان از دست رفته است. پروتزدندان دارای انواع مختلفی است. با توجه به نیاز دهان، جای خالی دندان‌ها، زیبایی دندان و همچنین شرایط فیزیکی فرد می‌توان از انواع مختلف پروتز ثابت یا پروتز متحرک استفاده کرد. روکش‌های ساده که برای ترمیم و یا به عنوان درمان روکش دندان بعد از عصب کشی مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز از دسته پروتز‌های دندانی هستند. وقتی چند دندان کشیده می‌شود علاوه بر ایمپلنت، می‌توان با پروتز جای خالی دندان از دست رفته را جبران کرد. پروتزدندان درمانی است که به جراحی نیاز ندارد و طی دو یا سه جلسه بسته به شرایط لثه توسط دندانپزشک متخصص پروتز انجام می‌شود.

انواع پروتز دندان عبارتست از:

• پروتز‌دندانی کامل یا دندان مصنوعی (dentures) – (قیمت دندان مصنوعی)
• پروتزدندان پارشیل (partial denture)
• روکش دندان (تاج دندان)- (crown)
• بریج یا پل دندانی (bridge)
• ایمپلنت (dental implant)

در کنار روش های جایگزین دندان مانند ایمپلنت، بریج و پل دندانی، پروتز دندان متحرک، از مهمترین روش های جایگزین است که با توجه به ویژگی ها و هزینه های نسبتا پایینش، هوادارن خاص خودش را دارد. از این دستگاه های دندانپزشکی با نام دندان مصنوعی نیز یاد میشود که البته این برمیگردد به گذشته و اکنون بیشتر به آن ها پروتز می‌گویند.

انواع پروتزدندان ثابت

کاملاً واضح است که اگر پروتز‌دندانی قابل جابجایی نباشد، به آن پروتز ثابت می گویند. پروتز ثابت دندانی باید یک تکیه گاه داشته باشد. بر این اساس، پروتزهای دندانی ثابت دو نوع هستند:

1. پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت: میتوان از یک تا تمام دندان های یک فک را با استفاده از پروتز جایگزین کرد.
2. پروتز ثابت متکی بر دندان: شامل دو پروتزدندانی کراون و بریج است.

انواع پروتزدندان متحرک

پروتزدندان متحرک بر سه نوع اند:

• پروتزدندانی پارسیل

این نوع داروی مصنوعی معمولاً در جامعه با نام «دندان بریده» شناخته می شود. انواع مختلفی از دندان های جزئی وجود دارد: به عنوان مثال، دندان های جزئی ساخته شده از اکریل (پین بال) اغلب به عنوان یک درمان موقت در بسیاری از موارد استفاده می شود.

نوع دیگری ازپروتز دندانی پارسیل، محصولات مصنوعی ساخته شده با کرم های کبالت است که مدت هاست به عنوان یک درمان مستقل برای لکه های دندان (برای افرادی که دندان های عقب خود را از دست داده اند و دندان های شیری برای دندان ندارند) یا برای کسانی که این کار را انجام می دهند، استفاده می شود.

این نوع دندان ها شامل آکریل (بخش صورتی دست دندان لثه پروتز ) و آلیاژهای فلزی است که مهمترین آنها کرم و کبالت است. گیره ها معمولاً به دلیل فلز ظاهری ناخوشایند دارند. به همین دلیل است که انواع دیگر دندان های پارسیل به رنگ قسمت فلزی طراحی می شوند و به آنها پروتز پارسیل انعطاف پذیر می گویند.

• پروتز کامل یا اندام مصنوعی

حتما دندان اجداد را دیده اید. این نوع پروتز متحرک برای افرادی که تمام دندان های خود را از دست داده اند استفاده می شود. با وجود ظهور ایمپلنت های دندانی امروزه، استفاده از این نوع دندان های متحرک کاهش یافته است، اما همچنان به عنوان یک درمان ارزان قیمت دندان مورد استفاده قرار می گیرند.

• پروتزهای کامل نیز دو نوع لثه نرمال و نرم هستند.

نکته اینجاست که یک دندان کامل از دو قسمت تشکیل شده است که یکی از آن دندان سفید و دیگری قسمت صورتی پروتز است که در بیماران به آن لثه مصنوعی می گویند. این قسمت از آدامس مصنوعی باید به اندازه کافی قوی باشد تا موثر باشد.

پروتزدندان چگونه ساخته می‌شود؟

روند ساخت و آماده شدن دندان مصنوعی میتواند چند هفته طول بکشد و شما شاید لازم باشد چند جلسه برای اینکار به مطب دنداپزشک یا متخصص پروتزدندان خود مراجعه کنید. بر همین اساس، روند آماده سازی این دستگاه های دندانپزشکی چند مرحله خواهد بود:

• مرحله اول ارزیابی فک های بالا و پایین شما است. دندانپزشک موقعیت فک ها، هماهنگی و میزان فاصله بین آن ها را اندازه گیری میکند و به نوعی قالبگیری انجام میشود.
• بر اساس قالب گرفته شده از لثه ها و فک های شما، با کمک مواد مخصوص موم مانند و شکل پذیری مثل پلاستیک، پروتزهای دندانی ساخته میشوند.
• پروتز ها آماده جاگذاری و نصب میشوند.
• تنظیمات لازم جهت راحتی و آسایش بهتر نیز بعدها انجام میشود.