بیشتر ساختارهای بدن مدام در حال تشکیل سلول های جدید پس از نابودی سلول های قدیمی هستند. وقتی استخوان شما می شکند بدن آن را را ترمیم می کند. اما آیا این اتفاق در مورد دندان ها نیز صادق است؟ باید بدانید که برخی از ساختارهای بدن، سلول ندارند و با آسیب دیدن یا حتی با گذشت زمان و افزایش سن، تحلیل رفته و حتی از بین می‌روند. دندان‌ها جزء این ساختارها هستند که بنا به دلایل مختلفی سایش شده یا از بین می‌روند. شما در مورد سایش دندان ها چه می دانید؟ در این قاله با ما همراه باشید تا با سایش و تحلیل دندان ها بطور کامل آشنا شوید.
سایش دندان چیست؟
دندان‌های شما از مواد سختی ساخته شده‌اند. لایه‌ی خارجی دندان‌ها یا مینای دندان سخت‌ترین ماده‌ی موجود در بدن انسان می‌باشد. البته عادت‌های غلط، عوارض سلامتی و آسیب‌ها می‌توانند باعث فرسایش و از بین رفتن مینای دندان شوند. فرسایش دندان واژه‌ای است که برای توصیف از بین رفتن پیش‌رونده‌ی سطح دندان در اثر فعالیت‌هایی غیر از فعالیت‌هایی که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند و یا در اثر آسیب فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرسایش دندان با افزایش سن بیشتر می‌شود.
انواع سایش دندان
از بین رفتن مواد سازنده‌ی دندان در سه نوع انجام می‌شود.
نوع اول (Attrition)
این نوع از فرسایش دندان به دلیل قفل شدن فک و یا دندان قروچه ایجاد می‌شود.
یعنی کشیده شدن دندان‌ها بر روی یکدیگر موجب تحت تأثیر قرار گرفتن سطوح دندان می‌شود.
نوع دوم (Abrasion)
این نوع از فرسایش دندان معمولاً به دلیل عوامل خارجی ایجادشده و کناره‌ها و گردن دندان‌ها را درگیر می‌کند.
نوع سوم (Erosion)
این نوع از فرسایش ساختارهای دندانی (مینا و عاج) در اثر خوردگی اسید ایجادشده، به دلیل خوردن غذاهای اسیدی و یا عارضه‌هایی مثل پرخوری و ریفلاکس اسید ایجاد می‌شود.
علائم سایش دندان
سایش دندان ممکن است در آغاز علائمی نداشته باشد اما کم کم و با افزایش میزان آسیب و تحلیل دندان علائم مشخصی را نشان می‌دهد. شایع‌ترین علائم این عارضه عبارتند از:
حساسیت دندان
زمانی که مینای دندان طی سایش تحلیل می‌رود، دنتین یا عاج دندان که در زیر مینا قرار دارد به محیط دهان باز می‌شود و از آنجا که عاج دندان بر عکس مینا دارای عصب بوده و حساس به درد است، ممکن است حساسیت بیشتری به نوشیدنی یا غذای سرد و گرم داشته باشید.
تغییر شکل دندان‌ها
با سایش مینای لبه یا سطح دندان‌ها، فرم آن‌ها تغییر کرده و ممکن است دندان‌ها کوتاه شده یا لبه آن‌ها نامتقارن شود.
تغییر رنگ دندان‌ها و زرد شدن آن ها
با از بین رفتن مینای دندان در بخش‌های مختلف، دنتین که یک لایه حساس و تقریبا زرد رنگ است نمایان می‌شود. علت تغییر رنگ دندان‌ها در اغلب موارد نمایان شدن این لایه است.
کوتاه‌تر شدن دندان‌ها
کوتاه شدن دندان‌ها می‌تواند جویدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این، از آنجا که دندان‌ها نقش مهمی در تکلم دارند، این کوتاهی می‌تواند روی صحبت کردن نیز موثر باشد.
دلایل سایش دندان
هرچه سن بیشتر می‌شود روند سایش دندان‌ها نیز ادامه پیدا کرده و بیشتر می‌شود. طی این روند، مینای دندان نازک‌تر شده و دنتین یا عاج دندان بیشتر در معرض دید قرار می‌گیرد و همانطور که گفته شد باعث تغییر رنگ دندان‌های شما نیز می‌شود. جدای از روند طبیعی سایش دندان‌ها، عوامل و فاکتورهایی وجود دارد که این روند را سرعت می‌بخشند. برخی از شناخته‌‌شده‌ترین ریسک فاکتورها یا عوامل مستعدکننده ایجاد سایش دندان در ادامه مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
دندان قروچه
دندان قروچه یک مشکل شایع در بسیاری از افراد جامعه است که به آن براکسیزم نیز گفته می‌شود. دندان قروچه به حالتی اطلاق می‌شود که دندان‌ها با نیروی زیاد و محکم به هم سابیده می‌شوند.
در اغلب موارد، دندان قروچه به شکل غیرارادی و در هنگام خواب رخ می‌دهد و ممکن است شخص از وجود آن آکاهی نداشته باشد.
مصرف برخی از داروها
بسیاری از داروها می‌توانند باعث خشک شدن دهان شوند. بزاق نیز سدی مهم در برابر سایش دندان ها است. بنابراین اگر دهان شما خشک شود و با خشکی دهان روبرو شوید، دندان‌ها با سرعت بیشتری آسیب و سایش می‌شوند.
استرس
برخی از افراد حین تجربه یا تحمل استرس، دندان‌های خود را محکم به هم می‌سابند و یا اینکه عادت دارند ناخن یا پوست خودشان را بجوند. این موضوع باعث افزایش روند سایش دندان ها می‌شود.
بیش از حد مسواک زدن
مسواک زدن مهم‌ترین فاکتور در حفظ و ارتقای بهداشت دهان و دندان است. با این حال اگر مسواک زدن بیش از حد انجام شود یعنی زمان و تعداد دفعات مسواک زدن استاندارد نباشد و یا اگر حین مسواک زدن فشار زیادی به دندان‌ها وارد کنیم به افزایش سایش دندان ها کمک می‌کنیم.
مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های اسیدی
مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های اسیدی مانند انواع نوشابه‌ها، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، برخی از آب‌میوه‌ها، شراب و نوشیدنی‌های الکلی، نوشیدنی‌های ویتامینه و … می‌تواند سایش دندان را بیشتر کند.
خوردن و نوشیدن این مواد با تحلیل رفتن مینای دندان همراه است.
مشکلات حاصل از سایش دندان
دندان‌هایی که دچار سایش می‌شوند می‌توانند باعث ایجاد مشکلات زیبایی و همچنین مشکلات جدی برای سلامت دهان و دندان شوند که نیاز به درمان حرفه‌ای دندانپزشکی دارند. موارد زیر مشکلاتی است که معمولاً همراه با سایش دندان‌ها دیده می‌شوند:
- زرد شدن دندان‌ها
- شفاف و شیشه‌ای شدن دندان‌ها
- حساس شدن دندان‌های دچار سایش
- سردرد
- درد فک
- ایجاد فاصله بین دندان‌ها
- لق شدن دندان‌ها
- تحلیل بافت استخوان فک
روش‌های ترمیم سایش دندان
باندینگ دندان
در صورت وجود سایش مینایی به میزان جزئی تا متوسط ، می‌توان از روش‌های باندینگ دندان جهت درمان آن استفاده کرد. باندینگ دندان شامل روش‌هایی است که طی آن یک ماده کامپوزیتی همرنگ دندان روی سطح دندان‌هایی که دچار سایش شده‌اند اعمال می‌شود تا ظاهر طبیعی‌تری به خود بگیرند. ترمیم‌های کامپوزیتی و کامپوزیت ونیرها جزو این روش‌های درمانی هستند.
علاوه براصلاح طرح لبخند، باندینگ دندان همچنین ممکن است حساسیت دندان را کاهش داده و مشکلات مربوط به نامتقارن بودن لبخند را نیز برطرف کند.
لمینت دندان
لمینت‌ها لایه‌های نازکی از جنس پرسلن هستند که برای بهبود رنگ، شکل و اندازه دندان‌ها به آن‌ها متصل می‌شوند. لمینت‌ها همچنین می‌توانند با باند شدن به سطح دندان‌ها، حساسیت آن‌ها را کاهش داده تا در معرض آسیب و تغییر رنگ کمتری قرار بگیرند.
روکش دندان
چنانچه دندان بیش از حد آسیب دیده یا دچار سایش شده باشد، ممکن است از روکش‌های دندانی جهت بازسازی دندان‌ها استفاده شود.
پیشگیری از سایش دندان
- کاهش میزان مصرف نوشیدنی‌های گازدار و آب‌میوه‌های دارای اسیدیته ی بالا، کلید جلوگیری از فرسایش دندان‌هاست.
- از مسواک زدن بلافاصله پس از مصرف خوراکی‌های اسیدی خودداری کرده و این کار را حداقل 20 دقیقه بعد انجام دهید.
- در مورد درمان دندان قروچه ممکن است برنامه‌ی درمانی شامل استفاده از گاردهای مخصوص در طول شب باشد.
- یادگیری نحوه‌ی صحیح مسواک زدن
- خمیردندان‌های فلوراید نیز در مبارزه با فرسایش دندانی و به‌خصوص فرسایش نوع سوم مؤثرند. چرا که وجود فلوراید باعث تشکیل یک لایه کلسیم فلوراید بر روی دندان می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله درباره سایش دندان سخن گفتیم. علل و انوع آن را برشمردیم و مهمتر از همه نکاتی برای پیشگیری از آن گفتیم. با رعایت بهداشت دهان و دندان و رسیدگی به موقع به مشکلات دندان، لبخندی زیبا داشته باشید. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت بنویسید.
اگر این مطلب برای شما مفید بود آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید:
| https://bit.ly/3EUeAAO | https://b2n.ir/d76401 |
| https://cutt.ly/mTqwC4q | http://iwo.ir/iduag |
| https://1ea.ir/JcKt4nMW | https://rb.gy/1cis8m |
