راهنمای رژیم غذایی در بیماران قلبی

بیماری قلبی مهمترین علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. علاوه بر عوامل تأثیرگذار در سبک زندگی مانند انجام ورزش منظم و سیگار نکشیدن، رژیم غذایی نیز یکی از بهترین راه‌ها برای محافظت از قلب شماست. دلیل آن این است که التهاب، فشار خون، کلسترول و سایر عوامل خطرناک و مؤثر در بیماری قلبی تحت تأثیر آنچه می‌خورید ایجاد می‌شود. به طور خاص، رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر، چربی‌های سالم و آنتی‌اکسیدان‌ها به حمایت از سلامت قلب کمک می‌کنند. در حالی که مصرف بالای قند اضافه شده و گوشت‌های فرآوری‌شده با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی مرتبط است. همچنین بسیاری از رژیم‌های غذایی که ادعا می‌کنند که از سلامت قلب حمایت می‌کنند، ممکن است خطرآفرین باشند. مهم است رژیمی را انتخاب کنید که با مدارک علمی تأیید شده باشد و حفظ طولانی مدت آن نیز کار آسانی باشد.

---

فهرست مطالب

• رژیم غذایی در بیماران قلبی چیست؟
• طرز تهیه غذا برای بیماران قلبی
• غذاهای مفید رژیم غذایی در بیماران قلبی
• میوه های مجاز در رژیم غذایی در بیماران قلبی
• غلات مجاز در رژیم غذایی در قلب
• ممنوعیات در رژیم قلب کدامند؟
• چه غذایی برای قلب مضر است؟
• بهترین رژیم غذایی در بیماران قلبی
• آیا رژیم dash برای بیماران قلبی مناسبه؟
• نکات مهم در باب رژیم غذایی بیماران قلبی
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

رژیم غذایی در بیماران قلبی چیست؟

باوجوداینکه رژیم غذایی یک علت مستقل برای بروز عارضه‌های قلبی شناخته نمی‌شود، اما متخصصین رژیم غذایی ناسالم را عامل افزایش ریسک بیماری‌های قلبی و سکته قلبی و مغزی معرفی می‌کنند. در حقیقت چه افراد سالم و چه افرادی که از بیماری قلبی رنج می‌برند، می‌توانند با یک رژیم غذایی سالم و مصرف مواد غذایی سالم از بروز و تشدید عارضه‌های قلبی جلوگیری کنند.

مصرف انواع غذاهای سالم و ارگانیک، کم‌چرب، کم‌نمک و فاقد قندهای مصنوعی از ۵ گروه غذایی یکی از اصلی‌ترین و موثرترین اقداماتی است که می‌توانید جهت حفظ سلامت قلب و عروق انجام دهید. هدف کلی در برنامه غذایی بیماران قلبی، کاهش چربی‌های مضر و همچنین سدیم است. درصورتی‌که فرد مبتلا به بیماری قلبی عروقی بیش از حدود نرمال و مجاز سدیم مصرف کند، ممکن است دچار عارضه فشار خون بالا شود.

• بیشتر بخوانید: با ارتودنسی لینگوال آشنا شوید

خوب است بدانید که فشار خون بالا باوجوداینکه خود یک بیماری است، اما مستقیماً بر سلامت قلب اثر گذاشته و سبب نارسایی قلب می‌شود. در نهایت فشارخون کنترل نشده می‌تواند فرد را در معرض خطر عارضه‌های قلبی جدی و بروز علائم سکته قلبی قرار دهد. چربی‌های ناسالم نیز می‌توانند چنین تاثیری بر قلب داشته باشند. چربی‌های مضر سبب انباشت پلاک در دیواره عروق شده و سبب ابتلای فرد به عارضه قلبی، انسداد عروق و حمله قلبی خواهند شد.

طرز تهیه غذا برای بیماران قلبی

به‌صورت کلی برای داشتن بهترین رژیم غذایی برای بیماران قلبی مهم است که به برخی اصول در تهیه غذاها و از همه مهم‌تر بایدها و نبایدها در خصوص موادی که باید و موادی که نباید مصرف کنند، پایبند بود. باتوجه‌به منبع مورداعتماد انجمن قلب آمریکا (AHA)، اینها اصول اساسی رژیم غذایی قلبی هستند و باید برای درمان ناراحتی قلبی به آنها توجه داشته باشید.

• در غذاهایی که تهیه می‌شود حتماً باید طیف گسترده‌ای از سبزیجات و میوه‌ها گنجانده شود.
• در تهیه این غذاها باید مصرف نمک و شکر کاملاً محدود شود.
• غلات کاملاً باید جای غلات تصفیه شده و سفید را بگیرد.
• مصرف پروتئین‌های گیاهی باید بیشتر در برنامه غذایی باشد.
• مصرف روغن باید بسیار کم و محدود باشد و ترجیحاً برای تهیه غذاها از روغن‌های گیاهی مانند روغن‌زیتون یا روغن‌های کنجد و ذرت استفاده کرد.
• مصرف غذاهای فراوری‌شده باید محدود و ممنوع شود.

غذاهای مفید رژیم غذایی در بیماران قلبی

بسیاری از خوراکی‌ها هستند که به دلیل سودمند بودن در رژیم غذایی بیماران قلبی جایگاه ویژه‌ای دارند و گویی بدون حضور پررنگ آنها الگوی تغذیه‌ای مناسبی ترسیم نمی‌شود. گروه‌های مختلفی خوشبختانه در این فهرست جای می‌گیرند و قادر هستند، به‌خوبی سبد غذایی افراد بیمار را کامل سازند.

• میوه‌ها: سیب، گلابی، پرتقال، گریپ‌فروت، توت‌فرنگی، شاه‌توت و هلو
• سبزی‌ها: کلم‌برگ، کلم قرمز، کلم بروکلی، اسفناج، لوبیا سبز، نخود سبز و سیر
• گوشت: گوشت گوسفند بدون چربی، گوشت مرغ عاری از پوست، ماهی و گوساله کم‌چرب
• ماهی‌ها: سالمون، ساردین، قزل‌آلا، شاه‌ماهی، قباد، حلوا و ماهی خال‌مخالی
• حبوبات: لوبیا قرمز، غلات کامل، لوبیا چشم‌بلبلی، جو دوسر، سویا و عدس
• آجیل‌ها: گردو، بادام‌زمینی، خرمای خشک، انجیر خشک و خرما خشک
• لبنیات: تمامی انواع کم‌چرب یا بدون چربی، پنیر کم‌نمک و بستنی‌های بدون خامه
• ادویه‌ها: مارچوبه، زنجبیل، زیره، زردچوبه و سماق
• نان‌ها: نان‌های سبوس‌دار، سنگک، بربری و تافتون
• روغن‌های گیاهی: روغن‌زیتون، ذرت، پنبه‌دانه، کلزا و کانولا

میوه های مجاز در رژیم غذایی در بیماران قلبی

میوه‌های مفید برای بیماران قلبی بدون استثناء سرشار از فیبر، پتاسیم و منیزیم هستند، یعنی دقیقا مواد آلی که به راحتی در غذاهای دیگر یافت نمی‌شوند. اگرچه خوردن میوه‌های تازه و نو برانه‌ی هر فصل، خیلی اهمیت دارد اما از مصرف میوه‌های فریز شده، خشک شده و حتی بصورت کنسروی نیز غافل نشوید.

خلاصه هر طوری که هست راهی برای مصرف هر چه بیشتر این موجودات خوشمزه در رژیم غذایی‌تان باز کنید.

۱. سیب قلب تپنده برای بیماران قلبی

الحق و الانصاف که با خوردن هر روزه‌ی سیب قرمز از رفتن به دکتر بی‌نیاز می‌شوید. هر آنچه که از مواد معدنی و ویتامین بخواهید در این میوه‌ی قلبی شکل پیدا خواهید کرد. سیب درمانی، نه تنها روش خوبی برای افزودن فیبر و فلاونوئیدها (فلاونوئید از آن آنتی اکسیدان‌های قوی برای سرکوب کردن رادیکال‌های آزاد است که به وفور در میوه‌ها مخصوصا سیب یافت می‌شود) برای بدن شما است، بلکه در تحقیقات مختلف نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم سیب می‌خورند کمتر دچار فشار خون می‌شوند. خوردن سیب برایتان سخت است؟ آن را همانند چای دم کرده و به عنوان نوشیدنی مصرف کنید. مخلوط آب سیب و شیر برای کودکان و سالمندان فوق‌العاده است. برای خرید سیب‌ هم به دنبال سیب‌هایی باشید که پوست شفاف و بدون کوفتگی داشته باشند.

۲. زردآلوی ضد سرطان و سکته

یکی دیگر از میوه‌ها مفید برای سلامت قلب زردآلو است. زردآلو سرشار از ویتامین‌های ضروری A، C، E ،K و بعلاوه مقدار فراوانی فیبر است. رنگ نارنجی زردآلو بخاطر وجود آنتی اکسیدان قوی کارتنوئید است که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود. زرد آلو سرشار از پتاسیم است و همین ماده‌ی کمیاب آن را هم‌رفیق قلب ساخته است. زردآلوهای تازه در فصل تابستان به مدت کوتاهی مهمان ما هستند بنابراین تلاش کنید تا در این فرصت کوتاه از آن‌ها نهایت استفاده را ببرید.

• بیشتر بدانید: از دلایل و علائم آبسه دندان چه می دانید؟

بخاطر خواص خوب زردآلو، از قدیم الایام رسم بوده که آن‌ها را بصورت خشک شده نیز مصرف می‌کردند. زردآلو خشک معروف به برگه زردآلو یا قیسی است. برگه زردآلو همان مواد مغذی موجود در زردآلوهای تازه را با کمی بالا و پایین داراست. بر اساس تحقیقات Nutrition Research کسانیکه هر روز به صورت منظم از برگه‌ی زردآلو استفاده می‌کنند علاوه بر تأمین سلامتی قلب، وزن متعادل‌تری نیز دارند. برای خرید زردآلو، آن‌هایی که درشت‌تر و زردتر هستند را انتخاب کنید.

 ۳. موز بهترین برای بیماران قلبی

موز تازه با وجود ویتامین b6 و C‌، همینطور فیبر، پتاسیم و منیزیم یکی از گزینه‌های مهم در لیست بهترین میوه‌ها برای سلامت قلب قرار می‌گیرد. فیبر، پتاسیم و منیزیم مثلث کنترل فشار خون و ضربان قلب را تشکیل می‌دهند. مصرف هر روزه‌ی موز حتی به مقدار کم، می‌تواند میزان پتاسیم و منیزیم خون را در حالت نرمال نگه دارد و مسدود شدن رگ‌ها را برای جلوگیری از سکته قلبی به حداقل برساند. برای خرید موز، اگر به دنبال یک موز شیرین و رسیده هستید موزهایی که لکه‌های قهوه‌‌ای دارند را انتخاب کنید ولی درکل، بزرگی و کوچکی اندازه‌ی موز، تأثیری بر کیفیت مواد مغذی‌اش ندارد.

۴. توت مفید برای بهبود عملکرد قلب بیماران

مجموعه خانواده‌ی توت‌ها مثلا شاه توت، بلوبری، تمشک و توت فرنگی منابع خوبی برای ویتامین C و فیبر هستند. بر طبق تحقیقات آکادمی تغذیه و رژیم غذایی، داشتن یک رژیم غذایی با فیبر بالا می‌تواند به شما در کاهش کلسترول و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کند. فیبر همچنین می‌تواند با ایجاد حس سیری، مانع از پر خوری شده و وزن را کنترل کند. مجموعه توت‌ها از بهترین میوه‌ها برای سلامت قلب هستند. اگر دوست دارید که از خانواده‌ی توت‌ها بیشتر استفاده کنید آن‌ها را فریز کرده و یا بصورت خشک شده، در طول سال مصرف کنید. جالب است بدانید که توت سفید خشک در طب سنتی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، و وجود همیشگی آن‌ها در کنار پدر بزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها گواه این مطلب است.

۵. گریپ فروت تر و تازه، عالی برای بیماران قلبی

گریپ فروت را برای تأمین بالای ویتامین C، فیبر و پتاسیم استفاده کنید. یک وعده گریپ فروت با حدود ۲.۵ گرم فیبر، سهمیه روزانه فیبر شما را تأمین می‌کند. در سال ۲۰۱۴ مجله Food and Nutrition Research نتیجه‌ی مطالعاتش را بر روی خانم‌هایی که بطور منظم میوه‌‌ی گریپ فروت یا آب میوه گریپ فروت مصرف می‌کردند این گونه گزارش داد: با افزایش HDL یا همان کلسترول خوب در خون و کاهش تری گلیسیرید، گردش خون منظم، وزن‌ کمتر و قلب سالم‌تر.

بهتر است برای مصرف گریپ فروت، آن‌را کمی زودتر آن را از یخچال بیرون بگذارید و تا با محیط هم دما شود، سپس آن را میل کنید. گریپ فروت بخاطر ویتامین‌ها و مواد معدنی که دارد آنقدر میوه‌ی قدرتمندی است که تأثیر آن به سرعت نمایان می‎شود. به همین خاطر گاهی قدرت آن به داروهای شیمیایی غلبه می‌کند؛ بنابراین اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید برای اضافه کردن گریپ فروت به برنامه‌ غذایی‌تان و استفاده‌ی منظمش با پزشک مشورت کنید. . برای خرید گریپ فروت آن‌هایی که سنگین‌تر هستند و پوست تر و تازه‌تری دارند را انتخاب کنید.

۶. پرتقال، گزینه ارزان‌تر از گریپ فروت

پرتقال تامسون میوه‌ی دوست داشتنی و از محبوب‌ترین‌های خانواده‌ی مرکبات است. پرتقال آنقدر خواص خارق‌العاده دارد که جایزه‌ی بهترین میوه‌ برای سلامت قلب را می‌گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد که فلاونوئیدهای موجود در پرتقال (نارینژنین و هسپریدین) قدرت ضد التهابی قوی دارند، بنابراین شریان‌ها بدون انسداد در آرامش کامل به عملکرد بهتر قلب کمک می‌کنند. به همین دلیل است که برای تنظیم گردش خون و کاهش خطر ابتلا به انسداد عروق یا اصطلاح تصلب شرایین، پزشکان توصیه می‌کنند که از آب پرتقال به مقدار زیاد استفاده شود. پرتقال همانند سایر میوه‌های موجود در این لیست برای تأمین پتاسیم و فیبر میوه‌ی تمام و کمالی است. برای خرید پرتقال به دنبال آن‌هایی باشید که محل جدا شدن آن از ساقه کوچک باشد، هر چقدر که بزرگ‌تر باشد نشان می‌دهد که پرتقال بیش از حد رسیده و آنقدرها تر و تازه نیست.

۷. هلوی جذاب برای بیماران قلب

هلو منبع غنی ویتامین C، E، K و فیبر است. رنگ زرد آن بخاطر وجود میزان بالای بتاکاروتن است و طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۱۸ در ژورنال Circulation Research منتشر شد، نشان داد افرادی که میزان بتاکاروتن خون بالایی دارند احتمال ابتلای آن‌ها به بیماری قلبی بسیار کم است. هلو نیز همانند سایر میوه‌های مفید برای قلب و عروق، با جلوگیری از عوامل خطرناک مثل فشار خون بالا و افزایش کلسترول به سلامت هر چه بیشتر قلب کمک می‌کند. برای خرید هلو، آن‌هایی که بوی شیرین و قوی دارند را انتخاب کنید.

۸. آووکادوی لاچکری برای بهبود عضلات قلب

آووکادو یک میوه با بافت لطیف و کرم مانند از چربی‌های اشباع نشده، کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد. آووکادو به شدت خاصیت ضد التهابی دارد بنابراین برای افرادی که دچار التهاب مزمن یا سخت شدن دیواره‌های شریان‌ها هستند بسیار میوه‌ی مفیدی است. آووکادو از آن میوه‌های پر کالری است و بنابراین دقت کنید که مصرف آن را متناسب با نیاز کالری متناسب رژیم‌تان تنظیم شوید. آووکادو علاوه بر اینکه همانند روغن زیتون حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده است، با وجود آنتی اکسیدان‌های قوی برای حفاظت از قلب و سیار اندام‌ها وظیفه‌ی خود را به خوبی انجام می‌دهد. جالب است بدانید که روغن آووکادو برای پخت و پز هم کاملا سالم و بی‌خطر است، چون اسیدهای چرب آن در برابر اکسیداسیون ناشی از حرارت مقاوم هستند.

۹. انگور قرمز مناسب برای رفع فشار خون

انگور قرمز یکی دیگر از میوه‌های مفید برای قلب است. انگور قرمز سرشار از اسید پلی فنول است. تحقیقات نشان می‌دهد که انگور قرمز با اثرات آنتی‌اکسیدانی خود باعث افزایش کلسترول خوب و کاهش اثرات منفی بر روی فعالیت‌های پلاکت‌های خون شده و به طرز قابل توجهی از بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند. روغن هسته‌ی انگور در مواقعی که نمی‌توان از انگور تازه مصرف کرد می‌تواند پلی فنول‌های کافی خون شما را فراهم کند.

۱۰. هندوانه تابستانه بهترین برای سلامت بیماران قلبی

هندوانه به قول قدیمی‌های شفای دل بیمار، یکی دیگر از بهترین میوه‌ها برای سلامت قلب است. این میوه‌ی خوشرنگ و لعاب سرشار از سیترولین است که موجب تولید اکسید نیتریک در بدن می‌شود. اخیرا پزشکان اعلام کرده‌اند که شاید همین اکسید نیتریک دوای درد کرونا باشد. اکسید نیتریک با رفع انسداد رگ‌ها موجب کاهش فشار خون می‌شود. از دیگر فواید خوب هندوانه که آن را میوه مفید قلب می‌سازد می‌توان به ویتامین B6 ،‌C‌، ویتامین A، منیزیم و پتاسیم اشاره کرد. آب هندوانه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی است. این روزها با پیشرفت دستگاه‌های خشک کن میوه، می‌توانید هندوانه خشک شده را نیز با بافت و مزه‌ی عالی از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید.

۱۱. طالبی مثل هندوانه؛ کمی شیرین‌تر!

طالبی جزو میوه‌هایی است که اگر خواص آن را بدانید شب و روز از خوردن آن دست نخواهید کشید. طالبی حافظ سلامت اندام‌های بدنT از پوست و مو گرفته تا بهبود عملکرد قلب و کبد است. مواد معدنی‌، مثل سدیم، پتاسیم و منیزیم جزو الکترولیت‌های ضروری بدن هستند که پس از فعالیت‌های بدنی سنگین به شدت افت پیدا می‌کنند. طالبی منبع الکترولیت‌های طبیعی و ارگانیک است. برای تأمین سلامت قلب و عروق، بعد از ورزش یک لیوان اسموتی طالبی حسابی حال شما را جا می‌آورد. شاید تعجب کنید اما طالبی منبع خوب ویتامین C است. این میوه با چنین خواص زیادی یکی از بهترین میوه‌های مفید قلب معرفی می‌شود.

میوه های مضر برای بیماران قلبی

در کل میوه‌ها و سبزیجات برای بیماران قلبی مفیدند و بخش اصلی رژیم غذایی در بیماران قلبی را تشکیل می‌دهند. اما بااین‌حال بهتر است از مصرف میوه‌ها به‌صورت فراوری شده، سبزیجات کنسروی، کمپوت‌های میوه یا میوه‌های طعم‌دار‌شده با شکر و غیره در رژیم قلب خودداری کرد.

غلات مجاز در رژیم غذایی در قلب

غلات مجاز برای رژیم غذایی در بیماران قلبی، غلات کامل است. محدود کردن غلات تصفیه شده و در عوض انتخاب غلات کامل به کاهش خطر بیماری قلبی عروقی در فرد کمک می‌کند. غلات کامل حاوی فیبر مفیدتری نسبت به غلات تصفیه شده هستند. مثال‌ها عبارت‌اند از:

• نان آرد کامل
• نان سبوس‌دار
• پاستا غلات کامل
• جو دو سر
• برنج قهوه‌ای

طرز تهیه مرغ برای بیماران قلبی

بیماران قلبی برای مصرف مرغ بهتر است مرغ بدون پوست یا ترجیحاً گوشت بوقلمون بدون چربی را مصرف کنند. علاوه بر این مرغ‌ها باید به‌صورت آب‌پز یا بخارپز شده باشند و می‌توان در کنار آن از انواع سبزیجات بخارپز نیز استفاده کرد. دستورات غذایی متعددی برای تهیه یک مرغ رژیمی به همراه سبزیجات تازه وجود دارد. محدود کردن مصرف نمک و روغن در تهیه مرغ برای بیماران قلبی ضروری است. بهتر است غذاها را با گیاهان عطری، ادویه‌ها و غیره به‌جای نمک طعم‌دار کرد.

ممنوعیات در رژیم قلب کدامند؟

برای کسانی که بیماری قلبی دارند یا در آستانه ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند و باید از یک رژیم قلب مناسب کمک بگیرند، در درجه اول مصرف غذاهای فراوری شده ممنوع است. برای رژیم غذایی در بیماران قلبی باید از غذاهای بسیار فراوری شده مانند چیپس بسته‌بندی‌شده، کلوچه و کراکر خودداری کرد. این غذاها به‌طورکلی نمک زیادی دارند و مواد مغذی کمی در آنها وجود دارد.

• بیشتر بخوانید: درباره آناتومی دندان بیشتر بدانید

برای جلوگیری از مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع‌شده، مصرف لبنیات کامل را محدود کنید. ماست، شیر و پنیر کم‌چرب یا بدون چربی را انتخاب کنید. همچنین باید از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های حاوی مقادیر زیاد شکر مانند نوشابه‌ها، آب‌نبات‌ها و شیرینی‌ها خودداری کرد. مصرف گوشت قرمز پرچرب، روغن‌های اشباع، سدیم و کافئین نیز باید محدود شود. سدیم بیش از حد ممکن است باعث تجمع مایعات در اطراف ریه‌ها شود، فشارخون را افزایش دهد و بر قلب فشار وارد کند. میزان مصرف قهوه، چای سیاه و نوشابه نیز باید به دلیل جلوگیری از تحریک قلب توسط کافئین محدود شود.

حتی میزان مصرف آب و سایر مایعات نیز در رژیم غذایی در بیماران قلبی عروقی باید محدود شود. در نهایت این که قطعاً برای داشتن بهترین رژیم غذایی در بیماران قلبی باید از مصرف هرگونه فست‌فود، چربی‌های اشباع مانند کره، شیرینی‌ها، الکل و سبزیجات و غذاهای کنسروی خودداری کرد.

چه غذایی برای قلب مضر است؟

غذاهای سرشار از چربی اشباع شده:

• گوشت خوک
• گوشت بره
• مرغ با پوست
• کره
• پنیر و سایر محصولات لبنی کامل یا کم چرب
• لبنیات پرچرب

نمک

نمک زیاد در رژیم بیماران قلبی برای سلامت قلب و عروق مضر است. به این دلیل که سدیم اضافی باعث افزایش حجم خون در رگ‌های خونی می‌شود، فشار خون را بالا می‌برد و باعث می‌شود قلب برای پمپاژ آن سخت‌تر کار کند. برای پایین نگه داشتن فشار خون روزانه ۱۵۰۰ میلی گرم یا کمتر سدیم بخورید.

اولین قدم شما این است که نمکدان را از روی میز دور نگه دارید. متخصص تغذیه بر این باور است که: «در عوض، از گیاهان و ادویه‌ها یا جایگزین‌های نمکی استفاده کنید. برچسب روی هر مخلوط ادویه از پیش آماده شده را بخوانید، زیرا اغلب اولین عنصر نمک است و شما می‌خواهید از آن دوری کنید. هم‌چنین مراقب نمک پنهان در غذاهایی که می‌خورید باشید. هر چیزی که بیش از ۱۴۰ میلی گرم سدیم در هر وعده مصرف شود، ممنوع است.

غذاهایی که اغلب سدیم بالایی دارند:

• غلات
• چاشنی‌ها
• سس‌ها
• شیرینی (مثل کلوچه و کیک)

قند

محققان می‌گویند: خوردن بیش از حد قند با خطر بالاتر مرگ در اثر بیماری قلبی مرتبط است. بنابراین این نکته باید در رژیم بیماران قلبی حتما رعایت شود. متاسفانه، اکثر ما بیش از حد غذا می‌خوریم. یک آمریکایی به طور متوسط ​​حدود ۲۲ قاشق چایخوری شکر در روز می‌خورد. با این حال، انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که زنان بیش از ۶ قاشق چای خوری شکر در روز (با نام مستعار ۲۴ گرم یا ۱۰۰ کالری) و مردان بیش از ۹ قاشق چای خوری در روز (با نام مستعار ۳۶ گرم یا ۱۵۰ کالری) مصرف نکنند.

غذاهایی که اغلب حاوی شکر هستند:

• نوشیدنی بدون الکل
• نوشیدنی‌های میوه‌ای
• آب نبات
• کیک، کلوچه و پای
• بستنی
• ماست و شیر شیرین شده
• نان و وافل شیرین

چربی‌ها

برای کمک به مراقبت از سلامت قلب، مهم است که از انتخاب نوع چربی مناسب اطمینان حاصل کنید.

• چربی های اشباع شده

در واقع چربی اشباع بیش از حد می تواند میزان کلسترول خون را افزایش دهد که می تواند خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را افزایش دهد.

• چربی اشباع نشده

چربی‌های غیراشباع، که می‌توانند چربی‌های تک غیراشباع (مانند روغن زیتون، روغن کلزا، بادام، بادام هندی بدون نمک و آووکادو) یا چربی‌های غیراشباع چندگانه (شامل روغن آفتابگردان و روغن گیاهی، گردو، دانه‌های آفتابگردان و ماهی‌های روغنی) باشند، انتخاب سالم‌تری هستند.

• چربی های ترانس

نوع دیگری از چربی به نام چربی ترانس نیز می تواند میزان کلسترول خون را افزایش دهد.

بهترین رژیم غذایی در بیماران قلبی

یک رژیم غذایی مبتنی بر گیاه روی غذاهای گیاهی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌ها، آجیل، لوبیا و حبوبات تمرکز دارد. یک رژیم غذایی گیاهی سالم مصرف این غذاهای گیاهی با مواد مغذی را به حداکثر می‌رساند و درعین‌حال غذاهای فراوری‌شده، روغن‌های ناسالم و محصولات حیوانی باید به حداقل برسد.

بیماران قلبی باید رژیم غذایی غنی از پروتئین‌های بدون چربی، سبزیجات رنگارنگ، میوه‌ها، آجیل، لوبیا و دانه‌ها را در نظر بگیرند. انواع مختلف آنتی‌اکسیدان‌های موجود در غذاهای گیاهی می‌تواند به محافظت از قلب کمک کند. میوه‌ها و سبزیجات نیز منابع خوبی از فیبر هستند که برای سلامت قلب مفیدند.

ماهی‌های روغنی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ به دلیل خاصیت ضد التهابی برای قلب مفیدند و می‌توانند به‌عنوان دو وعده ناهار در هفته برای بیماران قلبی در نظر گرفته شوند. ماهی سالمون و ماهی تن یا ساردین از جمله ماهی‌های حاوی امگا ۳ هستند. سبزیجات پخته و بخارپز مانند بروکلی یا هویج هم می‌توانند در برنامه شام بیماران قلبی گنجانده شوند. چند رژیم غذایی که از الگوی کلی تغذیه سالم برای بیماران قلبی پیروی می‌کند شامل رژیم‌های زیر است:

• رژیم غذایی مدیترانه‌ای که بر پایه میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و روغن‌زیتون است
• رژیم غذایی dash: رژیم غذایی DASH برای کمک به کاهش فشارخون در نظر گرفته شده است. این رژیم غذاهای کامل گیاهی را ترویج می‌کند و درعین‌حال از نمک، شکر و بیشتر چربی‌ها اجتناب می‌کند.
• رژیم غذایی سالم به سبک ایالات متحده: این رژیم بسیار شبیه منبع معتبر رژیم غذایی DASH است. توصیه می‌کند از بین گروه‌های غذایی، غذاهای غنی از مواد مغذی را انتخاب کنید و نمک، شکر و چربی‌های اشباع و ترانس را محدود کنید.

رژیم غذایی مناسب پس از جراحی قلب باز

در حالت ایده‌آل رژیم غذایی در بیماران قلبی که جراحی قلب باز (عمل قلب باز چیست؟) یا عمل بای‌پس قلب داشته‌اند باید شامل موارد زیر شود:

• گوشت کم‌چرب یا جایگزین‌های آن مانند تخم‌مرغ، توفو، حبوبات و آجیل
• ماهی‌های روغنی مانند سالمون یا ساردین
• میوه‌ها و سبزیجات کامل
• دانه‌های کامل غلات برای تامین مواد مغذی موردنیاز بدن

پروتئین یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین منابع غذایی است که بعد از جراحی به آن نیاز است. بدن برای بازسازی ماهیچه‌ها و سایر بافت‌های بدن به پروتئین کافی نیاز دارد تا بتواند بعد از جراحی سریع‌تر بهبود یابد. در مقابل مصرف غذاهایی مانند سوسیس یا گوشت‌های فراوری‌شده، کره، روغن‌های اشباع‌شده، کیک و بیسکویت و غیره باید محدود شود.

رژیم غذایی بیماران قلبی پس از عمل استنت

رژیم غذایی در بیماران قلبی بعد از عمل استنت یا گذاشتن فنر در قلب باید به وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر تبدیل شود. به این افراد توصیه می‌شود تا از مصرف غذاهای پرچرب و سنگین مانند گوشت خوک، گوشت گاو یا صدف خودداری کنند، چرا که به‌احتمال زیاد باعث انسداد استنت می‌شوند.

بافت‌های نرم ماهی سالمون، تکه‌های کوچک گوشت‌های کم‌چرب، مصرف غلات سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، کینوآ، دانه‌های چاودار، جو دوسر و دانه‌های روغنی و انواع آجیل می‌توانند بهترین رژیم قلبی برای کسانی باشد که عمل استنت داشته‌اند. معمولا جراح به بیماران توصیه می‌کند تا حداقل دو روز بعد از عمل استنت از یک رژیم غذایی غنی از پروتئین و به‌صورت مایع پیروی کنند.

رژیم غذایی بیماران آریتمی قلب

رژیم غذایی در بیماران قلبی عروقی که دچار آریتمی قلبی (آریتمی قلب چیست؟) هستند نیز مشابه رژیم غذایی توصیه‌شده به مابقی بیماران قلبی و عروقی است و شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، دانه‌های غلات کامل، محصولات کم‌چرب، پروتئین‌ها مانند گوشت، دانه‌ها، آجیل‌ها و لوبیا، غذاهای کم‌نمک، کم شکر و کم‌چرب می‌شود. علاوه بر این به بیماران درگیر با آریتمی قلبی شدیداً توصیه می‌شود که از مصرف زیاد قهوه یا چای، الکل، سدیم بالا، مکمل‌های گیاهی و غیره خودداری کنند.

آیا رژیم dash برای بیماران قلبی مناسبه؟

رژیم دش بیشتر بر کاهش فشارخون و رساندن فواید بسیاری در قالب چنین مزیتی استوار است. به همین دلیل بوده که ادعا می‌شود، این رژیم برای مبتلایان به بیماری‌های قلبی بسیار سودمند است.

در این رژیم به‌صورت طبیعی میزان مصرف عناصری مانند سدیم، کلسترول و چربی کاهش‌یافته و همین امر است که بهبود فشارخون و به‌تبع آن ناراحتی‌های قلبی را به همراه دارد. به‌واقع گویی تمامی رژیم‌های مناسب برای بیماران قلبی بیشتر بر استفاده حجم‌های بالای گیاهان و میوه‌ها استوار است.

آیا رژیم غذایی بیماران قلبی برای مبتلایان به سرطان مفید است؟

در کل رژیم غذایی در بیماران قلبی یک رژیم غذایی سالم و کامل است که حاوی انواع مواد مغذی است. بااین‌حال شاید در بیماران سرطانی به مصرف برخی از منابع غذایی دیگر هم نیاز باشد و این به نظر پزشک بستگی دارد.

آیا رژیم غذایی در بیماران قلبی با بیماران قلبی دیابتی فرق دارد؟

بله در بیماران قلبی دیابتی ممکن است مصرف برخی از میوه‌ها که قند بالایی دارند هم محدود شود.

غذا برای بیماران قلبی دیابتی چی خوب است؟

سبزیجات تازه، غلات کامل، میوه‌های سرشار از ویتامین، مواد معدنی و فیبر رژیمی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کم کند. همچنین مصرف شیرینی‌جات، شکر و نمک نیز باید محدود شود.

نکات مهم در باب رژیم غذایی بیماران قلبی

در این بخش نیز به نکات مهمی باب رژیم غذایی بیماران قلبی که پزشکان تغذیه به مراعات آن توصیه اکید دارند، می‌پردازیم. این نکات فارغ از نوع خوراکی‌های موجود در رژیم، بیشتر به نحوه و اصول تغذیه‌ای اشاره داشته و بدین طریق سعی دارد تا افراد را به سمت سلامت و سعادت راهنمایی کند.

• توجه کامل به ترکیب صحیح مواد غذایی مصرفی
• نظارت صحیح و اصولی بر میزان کالری دریافتی
• در نظر گرفتن انواع مواد غذایی شامل میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات، پروتئین و …
• تغییر به سمت روش‌های پخت آب‌پز، بخارپز، کبابی و گریل به‌جای سرخ‌کردنی
• دوری از غذاهای منجمد و یخ‌زده و استفاده از موارد تازه و طبیعی‌تر
• پرهیز از غذاهای رستورانی به دلیل سدیم و چربی بالا، در مقابل مصرف غذاهای خانگی
• انتخاب یک رژیم تجویزی اختصاصی و منحصربه‌فرد
• تمایل تا حد امکان به سمت منابع غذایی گیاهی به‌جای حیوانی

سخن پایانی

داشتن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و سالم بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم برای بیماران قلبی است. البته که قطعاً رژیم غذایی در بیماران قلبی نه‌تنها برای کسانی که سابقه مشکلات قلبی دارند، بلکه برای سایر افرادی که ریسک بالاتری برای بیماری‌های قلبی و عروقی دارند نیز مفید است. در این رژیم غذایی به‌صورت متمرکز بر عدم مصرف الکل، سدیم بالا، غذاهای چرب و اشباع‌شده، غذاهای فراوری شده و غذاهای سرخ شده تاکید می‌شود. پزشک معمولا مصرف زیاد سبزیجات و میوه‌های تازه را به‌شدت توصیه می‌کند. بااین‌حال برای داشتن بهترین رژیم قلبی بهتر است به نظر متخصص قلب یا یک متخصص تغذیه توجه کرد و با ایجاد تغییرات مفید در عادات غذایی، قلبی سالم‌تر و زندگی شاداب‌تری داشت.

سوالات متداول