بزرگ بودن بیش از حد طبیعی فرنوم زبانی باعث مشکلات حرکات زبانی واختلال در تکلم میگردد و بزرگ بودن فرنوم لبی می تواند باعث ایجاد فاصله بین دندانها ی قدامی شودکه باعث نامرتبی ودر نتیجه لبخند نازیبا میگرددو علاوه بر این به دلیل بالا کشیدن لثه به طور مداوم ممکن است سبب تحلیل لثه و استخوان گردد. بای این اوصاف چه باید کرد؟ شاید نوزادانی را دیده باشید که فرنوم، لب‌ها و یا زبانشان را بیش از حد سفت نگه داشته است. درمان چیست؟ چه زمانی باید برای درمان فرنوم فرزند دلبندتان اقدام کنید؟ در این مقاله با همراه باشید تا اطلاعات جامعی در مورد جراحی فرنکتومی بدست آورید.
فهرست مطالب
- فرنکتومی چیست؟
- معرفی انواع فرنکتومی
- فرنوم زبان چیست؟
- چه زمانی برای جراحی فرنکتومی مناسب است؟
- فرنوم زبانی چه مشکلاتی را بوجود می آورد؟
- مزایای درمان فرنوم چیست؟
- عمل فرنوکتومی چگونه صورت می گیرد؟
- دوره ریکاوری و بهبودی بعد از جراحی فرنکتومی به چه صورت است؟
- قبل از انجام جراحی فرنکتومی انجام چه مراقبت هایی ضروری است؟
- اصول مراقبتی مهم پس از جراحی فرنکتومی چگونه است؟
- آیا جراحی فرنکتومی عوارض دارد؟
- هزینه جراحی فرنکتومی چقدر است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
فرنکتومی چیست؟
درون دهان بافت عضلانی به نام فرنوم وجود دارد. که در اطراف دندانها و لثه‌ها قرار می‌گیرند. فرنوم به دو نوع ممکن است درون حفره دهان وجود داشته باشد که اصولا دندان‌های جلویی را درگیر می‌کند. فرنوم لبی و فرنوم زبانی دو نوع مختلف هستند. در نوع فرنوم زبانی محل قرار گرفتن آن در بین زبان و کف دندان است. در مواردی فرنوم زبانی حرکت زبان را دچار محدودیت می‌کند و ممکن است در تکلم، فرد دچار مشکل شود.
فرنوم نوع لبی به هدف اتصال لثه‌ها به لب‌ها به وجود آمده‌اند. این نوع فرنوم ممکن است یا خیلی بزرگ باشد یا خیلی عریض، در صورت عدم تناسب فرنوم ممکن است بین دندان‌های جلویی فاصله بیاندازد. فاصله بین دندان‌های جلویی سبب نامرتبی و نازیبایی دندانها میشود. در هر دو نوع حالت برای برطرف کردن مشکل باید از جراحی فرنکتومی استفاده کرد.
معرفی انواع فرنکتومی
فرنوم‌های متعددی در بدن انسان وجود دارد که تعدادی از آنها در دهان و حتی در ناحیه تناسلی قرار دارد. اما زمانی که صحبت از فرنکتومی است، فقط دو یا سه فرنوم مد نظر است. جراحی فرنوم هر سه مورد به روشی مشابه اما برای برطرف کردن مشکلاتی متفاوت انجام میشود.
1. فرنکتومی لب بالا
فرنکتومی لب غالباً بر روی فرنومی انجام میشود که لب بالا را به فک بالا متصل می‌کند. مشکل با رشد کردن لثه‌ها و دندان‌های کودک مشخص میشود که عموماً اما نه لزوماً زیبایی است. اگر بند لب بیش از حد کوتاه یا سفت باشد، چند مشکل رایج پیش می‌آید. نخست این که بافت رباط به سمت دو دندان قدامی بالا کشیده میشود. این امر باعث فاصله بین این دندانها (دیاستم) میشود. به علاوه چون حرکت لب بالا محدود شده است، کودک نمی‌تواند دهان را کامل ببندد. پس دهان همیشه به نظر باز می‌آید. در این حالت کودک از راه دهان تنفس می‌کند و در نتیجه استنشاق از بینی و رشد فک و شکل‌گیری راه‌های عبور هوا به خوبی انجام نمی‌شود. تحلیل لثه نیز یکی از عوارض بند لب است.
2. فرنکتومی لب پایین
دلایل انجام جراحی برداشتن فرنوم لب پایین و بالا یکسان است و در کل برای جلوگیری از مشکلات دندانی و تحلیل رفتن لثه انجام میشود. البته فرنکتومی لب بر روی بزرگسالان نیز انجام میشود تا دندان مصنوعی به خوبی روی لثه‌ها بنشیند. فرنوم با هر بار حرکت کردن لب دندان مصنوعی را از روی لثه‌ها جدا می‌کند و آرامش بیمار را سلب می‌کند.
3. فرنکتومی بند زبان
فرنوم زبان، بند سفت و کشیده‌ای زیر زبان است که حرکت زبان را در حالت استراحت و قرار گرفتن روی کف دهان محدود می‌کند. انعطاف‌پذیری در اکثر افراد آن‌قدر هست که زبان حرکت کافی برای صحبت کردن و غذا خوردن را داشته باشد. اما اگر بند زبان بسیار کوتاه یا سفت باشد، زبان به کف دهان می‌چسبد. و اصطلاحاً مشکل “زبان گره خورده” پیش می‌آید که عوارض متعددی را به دنبال دارد.
اگر زبان بیش از حد پایین باشد، مانع از رشد صحیح فک در کودکان میشود و در درازمدت باعث مشکلات مربوط به نامرتبی دندانها میشود. دیگر پی‌آمد زبان گره خورده آپنه یا وقفه تنفسی در خواب است. عارضه دیگر این است که زبان نمی‌تواند فشار کافی را هنگام بلع به کام یا سقف دهان وارد کند و در عوض زبان بین دندانها قرار می‌گیرد و به مرور مانع بسته شدن بین دندانها و دهان میشود. آخرین عارضه ناشی از زبان گره خورده مشکلات گفتاری و نوک زبانی حرف زدن است.
فرنوم زبان چیست؟
فرنوم زبانی یا انکیلوگلوسیا ماهیچه‌ای است که زبان را به کف دهان متصل می‌کند. اگر این فرنوم کوتاه باشد یا به نوک زبان نزدیک باشد مشکل گره زبانی به وجود می‌آید و عمل تکلم و بلع را برای فرد دچار مشکل می‌کند.
فرنکتوم زبانی باعث بروز مشکلاتی از قبیل:
- درد
- ناتوانی در واضح حرف زدن
- ناتوانی در بلع درست
- افزایش احتمال التهاب لثه
چه زمانی برای جراحی فرنکتومی مناسب است؟
فرنوم لبی بزرگی که بین دو دندان شیری ثنایا قرار می‌گیرد و تا برآمدگی کام بالا رفته است در خردسالان شیوع بالایی دارد. فرنوم فاصله زیادی را بین دندان‌های پیشین ایجاد می‌کند. این حالت کاملاً طبیعی است. فضای باز جای کافی را برای رویش دندان‌های دائمی در حوالی 6 تا 7 سالگی نگه می‌دارد. جهت رشد استخوان فک بالا رو به سمت پایین است و لثه و استخوان لثوی نیز به موازات رشد کردن صورت کودک بلندتر میشود. وجود فرنولوم بین دندانها آنها را به تدریج و همگام با پایین آمدن دندان جابجا می‌کند.
دندانپزشکان معمولاً به والدین توصیه می‌کنند که تا زمان درآمدن دو دندان دائمی قدامی فک بالا تصمیمی برای درمان فرنوم لبی نگیرند؛ چون ممکن است فاصله بین دندانها پس از درآمدن دندان‌های دائمی بسته شود. در غیر این صورت می‌توان با ارتودنسی وضعیت دندانها را اصلاح کرد و فاصله ناشی از بند لب را بست. چنانچه بند لب باعث درد گرفتن لثه و لب بالای خردسالان شود، جراحی فرنکتومی لب انجام میشود.
فرنوم زبانی چه مشکلاتی را بوجود می آورد؟
نوزادانی که از فرنوم زبانی رنج می برند :
- نمی توانند دهان خود را به طور کامل باز کنند بنابراین عادات غذایی و گفتاری شان تحت تاثیر قرار می گیرد
- نمی توانند سریع، بلند یا نرم صحبت کنند.
- در ناحیه فک احساس درد می کنند.
- فک پایین شان به سمت جلو پیشروی کرده است.
- احتمال ملتهب شدن لثه ها وجود دارد.
- در صورتی که فرد بزرگسال باشد، امکان جای دادن صحیح دندان مصنوعی وجود ندارد.
مزایای درمان فرنوم چیست؟
- ناراحتی دهان را کاهش می‌دهد.
- این روش ظاهر صورت را با از بین بردن فاصله‌ی بین دو دندان جلوی بالایی اصلاح می‌کند.
- اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد.
- باعث بهبود عملکرد فک و دهان میگردد.
- دندان‌های مصنوعی را برای استفاده کنندگان از آنها تثبیت می‌کند.
- باعث بهبود ارتباط و بیان احساسات میگردد.
- باعث افزایش اشتها میشود زیرا بیمار می‌تواند به درستی غذا بخورد.
عمل فرنوکتومی چگونه صورت می گیرد؟
فرنکتومی عمل جراحی کوچکی است که به منظور کوچک کردن فرنوم بزرگ یا کشیده شده انجام می شود. بطور کلی جراحی فرنکتومی به چندین روش امکان پذیر است:
روش سنتی
ابتدا بی حسی موضعی انجام می شود .سپس با استفاده از تیغ جراحی بافت فرنوم غیرعادی با یک برش بداشته می شود.
در پایان با نخ های بخیه قابل جذب یا کشیدنی محل جراحی را بخیه می زنند.
جراحی فرنکتومی با لیزر
در عمل فرنکتومی با لیزر از دستگاه لیزر دستی مخصوص بافت نرم برای جدا کردن فرنوم از لب بالا یا زبان استفاده می شود. متخصص دندانپزشکی این عمل را تحت بی حسی موضعی و ظرف یک تا دو دقیقه انجام می دهد و زخم با تشکیل پوست جدید ظرف 10 روز التیام می یابد.
جراحی با لیزر محبوبیت بالایی نزد پزشکان دارد، چون با خونریزی کمتری همراه است، کمتر به بافت آسیب می زند، دوران بهبود سریع تری دارد و درد پس از عمل آن نیز خفیف تر است.
جراحی فرنکتومی با سوزاندن (الکتروکوتریزاسیون)
این روش نوعی از جراحی الکتریکی است که در آن از الکترودهای حرارت دیده و گرم شده برای سوزاندن بافت های غیرعادی و اضافی استفاده می شود. این روش بدون خونریزی انجام می شود و دوره نقاهت کمی دارد. دندانپزشک بافت اضافی فرنوم را با چاقوی جراحی یا لیزر از محل اتصال جدا می‌کند و پس از آن که آن را به حد کافی کوتاه کرد، کل ناحیه عمل را بخیه می‌زند و تمیز می‌کند.
دوره ریکاوری و بهبودی بعد از جراحی فرنکتومی به چه صورت است؟
ناحیه جراحی پس از عمل شبیه یک زخم بزرگ است و اندکی خونریزی دارد که البته نگران کننده نیست. اگر با خونریزی مواجه شدید، یک تکه گاز پانسمان را تا کنید و روی زخم بگذارید تا خون را به خود جذب کند. تمیز نگه داشتن محل عمل بسیار مهم است و باید آن را با یک تکه گاز پانسمان و پراکسید با ملایمت پاک کنید. زخم جراحی را تا یک هفته تحت نظر بگیرید و در صورت مواجهه با هرگونه مورد غیر طبیعی به پزشک مراجعه کنید.
قبل از انجام جراحی فرنکتومی انجام چه مراقبت هایی ضروری است؟
1. یک هفته قبل از عمل مصرف رقیق کننده های خون مانند آسپرین، مکمل های گیاهی را کنار بگذارید.
2. فهرست کاملی از داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشک متخصص قرار دهید.
3. چنانچه به غذا یا داروی خاصی حساسیت دارید، حتما جراح متخصص را در جریان بگذارید.
4. اگر از بیماری دیابت، فشارخون بالا، درد قفسه سینه یا حمله قلبی در گذشته رنج می برید، حتما متخصص را مطلع سازید.
اصول مراقبتی مهم پس از جراحی فرنکتومی چگونه است؟
- بعد از انجام این عمل، ناحیه باید تمیز نگه داشته شود.
- ممکن است شستشو با آب نمک توصیه شود.
- در حالی که درد و ناراحتی معمولا جزئی است، داروهای ضد درد و یا ضد التهاب می‌تواند برای از بین بردن ناراحتی استفاده شود.
- در طول دوره‌ی بهبودی از خوردن غذاهای ترد و مایعات داغ اجتناب کنید.
- از کشیدن لب خودداری کنید زیرا ممکن است باعث پارگی و خونریزی بیشتر و به تاخیر افتادن بهبودی گردد.
- انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث آسیب به ناحیه شوند را محدود کنید.
- کودکان روز پس از اتمام درمان، می‌توانند به مدرسه بازگردند.
- ممکن است حال که دیگر محدودیتی برای حرکات زبان وجود ندارد، تمرینات پس از عمل برای ایجاد حرکات عضلانی مناسب، توصیه شود.
آیا جراحی فرنکتومی عوارض دارد؟
جراحی فرنکتومی نیز مانند هر جراحی دیگر با عوارض و خطراتی همراه است. خطرات احتمالی فرنکتومی عبارت است از:
- خطرات ناشی از بیهوشی
- خونریزی
- عفونت
- آسیب به اعصاب دهان و زبان
- درد و تورم
- اتصال مجدد فرنوم که البته به ندرت اتفاق می افتد.
هزینه جراحی فرنکتومی چقدر است؟
هزینه عمل فرنکتومی متغیر است و به پیچیدگی عمل و مدت زمان آن، دستمزد متخصص و موقعیت جغرافیایی کلینیکی که در آن جراحی را انجام می دهید بستگی دارد. شما می توانید در جلسه مشاوره از هزینه تقریبی عمل مطلع شوید. تمامی افراد در داخل دهان فرنوم دارند. شکل و اندازه فرنوم ها مختلف است. از آنجا که فرنوم ها بافت های نیمه شل دهانی هستند، برخی از افراد ممکن است پارگی آنها را تجربه کنند که البته جای نگرانی نیست. در برخی موارد، فرنوم خیلی بلند است یا شکل غیرعادی دارد که می تواند مشکلات جدی در گفتار یا تغذیه ایجاد کند. جراحی فرنکتومی روش ایمن و ساده برای رفع این مشکلات می باشد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با فرنوم زبان و فرنکتومی آشنا شدید. همچنین از روش‌های درمان و اصول مراقبتی آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
نتیجه جراحی فرنکتومی بلافاصله بعد از عمل قابل رویت است. برای مشاهده بهتر نتیجه توصیه می شود تا بی اثر شدن اثرات داروی بی‌حسی صبر کنید.
زمانی که فرنوم در دهان وجود داشته باشد علاوه بر ایجاد شکاف بین دو دندان جلویی، به صورت مداوم لثه را به سمت بالا می‌کشد، این کار در طولانی مدت سبب تحلیل رفتن لثه میشود.
