کامپوزیت دندان (Dental Composite) یک روش درمانی و زیبایی‌بخش برای ترمیم دندانهای آسیب‌دیده، کج و نامرتب است. در این روش ماده‌ای خمیری شکل به رنگ دندان و اغلب از جنس رزین را روی دندان‌ها فرم می‌دهند. این روزها که زیبایی دندان‌ها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته، کامپوزیت دندان یک روش پرطرفدار است که به نصب آسان و سریعی دارد. شما می‌توانید با انتخاب کامپوزیت دندان، مشکلات جزئی مانند شکستگی، رنگ زرد، از بین بردن لکه زرد، کجی دندان و پر کردن حفره دندادن را برطرف کنید. این کار توسط دندانپزشک با دقت، مهارت و ظرافت بالایی انجام می‌شود، از همین‌رو نتیجه نهایی آن بسیار شگفت‌انگیز خواهد بود و طرح لبخند زیبایی در صورت شما ایجاد می‌کند. اگر شما هم از دندانهای زرد، کج یا نامرتب خود خسته شده‌اید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا درباره انواع، مزایا، ویژگی‌ها و عوارض کامپوزیت دندان بیشتر صحبت کنیم
فهرست مطالب
- کامپوزیت چیست و چه کاربردی دارد؟
- کاربرد کامپوزیت چیست؟
- کامپوزیت دندان چیست و چگونه انجام می شود؟
- معرفی انواع کامپوزیت دندان
- مزایا و معایب کامپوزیت چیست؟
- کامپوزیت دندان برای چه افرادی کاربرد دارد؟
- مراحل انجام کار کامپوزیت دندان چگونه است؟
- عوارض کامپوزیت دندان چیست؟
- مراقبت های لازم بعد از کامپوزیت چیست؟
- ماندگاری و طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
- هزینه کامپوزیت دندان چقدر است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
کامپوزیت چیست و چه کاربردی دارد؟
کامپوزیت چیست؟ کامپوزیت حالت خمیری داشته که پس از قرارگیری روی دندان و متناسب با ابعاد آن، با نور مشخص با طول موج مخصوص سفت شده و قالب مناسب دندان ها می شود. بعد از قرارگیری کامپوزیت روی دندان ها می توان پولیش و صاف کردن کامپوزیت را انجام داد و زیبایی در حد دندان های طبیعی را فراهم نمود. موادی همچون آمالگام را در نظر بگیرید، این مواد سیاه بوده و هیچ گاه زیبایی در حد کامپوزیت را ندارند، با استفاده از کام پوزیت برای درمان های دندانپزشکی، ترمیم دندان ها به همراه زیبایی برای آن ها فراهم می گردد.
کامپوزیت ها برای درمان شکستگی ها، اصلاح ارتفاع دندان ها، تغییر رنگ دندان و … کاربرد فراوان دارند، لمینت کامپوزیتی و روکش های کامپوزیتی کاربرد فراوان در درمان های ترمیمی و زیبایی دارند. این درمان با نام کامپوزیت ونیر یا ونیر کامپوزیت نیز شناخته می شود. (دندان مصنوعی ثابت بر پایه ایمپلنت)
کاربرد کامپوزیت:
از آنجا که کامپوزیت یک ماده همر نگ دندان است، می‌توان از آن هم برای زیبایی سطح بیرونی دندان و هم برای ترمیم داخل دندان استفاده کرد. به عبارت کاربردهای کامپوزیت را می‌توان در دو حوزه زیبایی دندان و ترمیم دندان خلاصه کرد. در این محتوا به صورت اختصاصی به کاربردهای زیبایی کامپوزیت دندان اشاره می‌شود. به طور کلی می‌توان کاربردهای فیسینگ کامپوزیت (کامپوزیت برای زیبایی دندان) را در موارد زیر خلاصه کرد:
- از بین بردن فاصله بیش از اندازه بین دندان‌ها
- اصلاح فرم و شکل دندان (کجی، کوتاهی و بدشکلی‌های دیگر دندان)
- بهبود رنگ دندان
- اطلاح شکستگی و ترک‌های دندانی
کامپوزیت دندان چیست و چگونه انجام می شود؟
کامبوزیت دندان که همان مواد مورد نیاز برای پر کردن دندان‌ها محسوب می‌شود، به‌دلیل ساختار چسبنده به‌راحتی حفره دندان و قسمت‌های نامرتب آن را پر می‌کند. این ماده با مینا و عاج دندان پیوند می‌خورد؛ از همین‌رو آن را یک روش درمانی بسیار مناسب برای پر کرده حفره‌های دندان، کجی و فاصله ایجاد شده بین آنها می‌دانند. (لمینت کریستالی دندان)
ابتدا باید مورد استفاده کامپوزیت برای درمان های مختلف دندانپزشکی مشخص گردد، دندانی که قرار است بر روی آن کامپوزیت قرار گیرد، باید کاملا تمیز و بدون جرم باشد. اگر دندان مشکلات این چنینی داشت یا خون و بزاق روی دندان ها بود، دندانپزشک در گام نخست اقدام به تمیزکاری دندان یا جرم گیری می نماید.
در گام بعدی برای کام پوزیت کردن دندان، با استفاده از مواد اسیدی خاص روی سطح دندان را متخلخل کرده تا براحتی کامپوزیت به روی آن بچسبد و چسبندگی مناسبی داشته باشد. مراحل پایانی کامپوزیت با استفاده از چسب مخصوصی روی دندان قرار می گیرد. همچنین گام بعدی با استفاده از نور با طول موج مشخص سفت شدن کامپوزیت انجام می گیرد. سپس برای ایجاد هماهنگی دندان‌کامپوزیت شده با سایر دندان ها از پولیش کردن استفاده می نمایند. (فضانگهدار چیست؟)
داشتن تجربه کافی دندانپزشک برای بدست آوردن زیبایی و استحکام بالای دندان کام پوزیت شده از اهمیت بالایی برخوردار است. فراهم شدن زیبایی برای دندان ها، سفید کردن دندان، استفاده از کامپوزیت به جای روش هایی نظیر ارتودنسی و … از مزایای این روش درمانی محسوب می گردد.
معرفی انواع کامپوزیت دندان
کام پوزیتها مواد رزینی هستند که با توجه به تعداد و اندازه ذرات‌شان در دسته‌های مختلف قرار می‌گیرند و کاربردهای مختلفی نیز دارند. به طور کلی می‌توان مواد کامپوزیتی را به چهار گروه تقسیم کرد.
- کامپوزیت نوع هیبرید
- کامپوزیت میکروفیلد
- کامپوزیت نانوفیلد
- IPS ونیرها
هر کدام از این کام پوزیتها موارد استفاده مخصوص خود را دارند. چرا که در دندانهای جلو زیبایی و درخشندگی عامل مهم است و در دندانهای عقب داشتن استحکام کافی که بتواند نیروهای جویدن را به خوبی تحمل کند. (ترواسکالپ)
کامپوزیت نوع هیبرید:
کامپوزیت‌های دندانهای خلفی ذرات بزرگتر و استحکام بیشتری دارند و معمولا از نوع هیبرید هستند.
کامپوزیت میکروفیلد:
برای ترمیم دندانهای جلویی از کام پوزیت‌های میکروفیلد استفاده می‌شود که ذرات ریزتر و استحکام کمتری دارند اما در عوض سطح صاف‌تر و براق‌تر و درخشان‌تری بعد از پالیش از خود به جای می‌گذارند. هر اندازه که سطح کام پوزیت صاف‌تر باشد رنگ گرفتن آن و نیاز به پالیش‌های دوره‌ای به مرور زمان کمتر خواهد شد.
کامپوزیت نانوفیلد:
امروزه کام پوزیت‌های نانوفیلد هم در بازار هستند تا بتوانیم استحکام و زیبایی را همزمان در ترمیم دندان‌ها به دست بیاوریم. (انواع عمل لاغری)
IPS ونیرها (یا کامپوزیت ای پی اس):
یکی دیگر از انواع کام پوزیت که جدیدا مورد استفاده قرار می‌گیرد، IPS ونیرها (کامپوزیت های سرامیکی ) هستند. این کامپوزیت ها به علت داشتن ذرات سرامیکی نسبت به نسل‌های قبل دارای ثبات رنگ و استحکام بالاتری هستند و بیشترین تشابه ظاهری را به لمینت های سرامیکی دارند.
تمام انواع کام پوزیتها در رنگ‌های مختلفی ارائه می‌شوند. این رنگ‌ها از رنج رنگ نرمال گرفته تا رنگ‌های بسیار سفید و یخچالی در دسترس هستند.موارد درمانی استفاده از کامپوزیت دنداندرمان کامپوزیت‌دندان، برای موارد و مشکلات دندانی بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای آشنایی بیشتر موارد استفاده از کامپوزیت‌دندان در ادامه آورده شده است. اگر دارای یکی از مشکلات زیر باشید می‌توانید از درمان کامبوزیت برای اصلاح شکل ظاهری دندان‌هایتان بهره‌مند شوید.
- اصلاح شکل و فرم و رنگ دندان‌ها
- برای اصلاح ظاهر دندان‌هایی با فرم غیر طبیعی همچون دندانهای ریز یا میخی شکل
- اصلاح فاصله میان دندان‌ها که با استفاده از پروتز فواصل بین دندان‌ها بسته می‌شوند.
- افرادی که تمایل به داشتن دندانهای بیش از حد سفید دارند، این کار با بلیچینگ امکان پذیر نیست و لازم است که از کامپوزیت یا لمینت دندان برای سطح دندان‌ها استفاده کرد.
- افرادی با نامنظمی خفیف در دندان‌ها، می‌توانند از درمان کامپوزیت به جای ارتودنسی استفاده کنند.
مزایا و معایب کامپوزیت چیست؟
باید بدانید که هر روش درمانی دارای یک سری مزایا و معایب است که آگاهی از آنها کمک می‌کند تا با توجه به شرایط دندان خود، شیوه درمانی درست و مناسب را انتخاب نمایید. البته بهتر است که به توصیه دندانپزشک خود توجه کنید زیرا او با علم خود و وضعیت دندان‌ها و لثه‌های شما درست‌ترین درمان را پیشنهاد می‌دهد.
مزایا کامپوزیت‌دندان :
کامپوزیت ماده ای مستحکم و با ارزش برای دندان ها بوده که دارای مزایای فراوانی می باشد، از جمله مزایای کامپوزیت می توان موارد زیر را نام برد:
- رفع نقوص دندانی با کمترین هزینه
- زمان درمان بسیار کوتاه، تنها در یک جلسه می توان کامپوزیت‌دندان را انجام داد. حال روشی نظیر ارتودنسی را در نظر بگیرید که زمان اجرایی چند ماه یا حتی چند سال دارد.
- فراهم کردن زیبایی برای دندان ها به سبب سفیدی و درخشندگی
- مناسب ترین روش برای طراحی لبخند و اصلاح طرح لبخند
- مدت ماندگاری و طول عمر استفاده بالای کامپوزیت
معایب کامپوزیت‌دندان :
اما كامپوزيت‌ها بنا به عادات تغذيه‌ای مثل مصرف چای، قهوه، غذاهای رنگی و رب‌دار و تناوب مسواک زدن بيمار در دوره‌های زمانی مختلف نياز به پاليش دارند و میزان زرد شدن پروتز بیشتر از انواع لمینت سرامیکی است.در درمان‌هایی که محدود به یک یا چند دندان است، پروتز، درمان انتخابی مناسب برای بیمار است. در صورتی که تعداد بیشتری از دندان‌ها نیاز به اصلاح لبخند داشته باشند، بهتر است از درمان‌های کامل‌تری مثل لمینت سرامیکی دندان استفاده کرد. (عاج دندان چیست)
کامپوزیت دندان برای چه افرادی کاربرد دارد؟
تشخیص پروتز کردن دندان ها با دندانپزشک است، دندانپزشک با توجه به شرایط دندانی فرد اقدام به درمان کامپوزیت می نماید و در موارد زیر عمدتا این درمان استفاده می شود:
- در مورد تغییر رنگ دندان ها بطوریکه روش هایی نظیر سفید کردن دندان ها دیگر جوابگو نیست.
- برای اصلاح ارتفاع دندان ها، کوتاه بودن دندان ها را می توان با کامپوزیت اصلاح نمود.
- شکستگی ها، لب پریدگی ها و موارد این چنینی نیز نیازمند بکارگیری کامپوزیت هستند.
- اصلاح ترتیب و کج بودن دندان ها، در میزان نامرتبی های جزئی استفاده از کامپوزیت بهتر از ارتودنسی و روش های دیگر است.
- پر کردن دندان ها، مخصوصا در دندان های جلویی که زیبایی آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در مواردی که از آمالگام برای پر کردن دندان ها استفاده می شد، سیاهی آن جلوه مناسبی نداشت، این در حالی است که جایگزینی کامپوزیت بجای آمالگام بسیار مناسب تر است.
- …
اگر فواصل بین دندان ها زیاد باشد، دیگر کامبوزیت گزینه مناسبی برای دندان ها به حساب نمی آید، باید از روش های دیگر نظیر ارتودنسی برای این امر استفاده کنند. همچنین کامپوزیت های مورد استفاده برای افراد باید بهداشت مناسب را برای آن ها رعایت نمود.
مراحل انجام کار کامپوزیت دندان چگونه است؟
قبل از انجام درمان زیبایی ابتدا باید سلامت کامل لثه‌ها بررسی شود و هر گونه التهاب لثه درمان شود. بعضی از پوسیدگی‌ها در دندانهای جلو را می‌توان همزمان با انجام درمان زیبایی برداشت و ترمیم کرد.
- در ابتدا سطح دندان کاملا با برس تمیز می‌شود.
- کمی از مواد کام پوزیت با رنگ مورد نظر شما به صورت امتحانی بر روی دندان قرار داده می‌شود تا شما رنگ را روی دندان‌تان ببینید و تایید کنید. معیار اصلی در انتخاب رنگ نظر و سلیقه شماست. می‌توان از رنگ‌های کاملا طبیعی گرفته تا رنگ‌های بسیار سفید و یخچالی را برای دندان در نظر گرفت. در این میان می‌توان از مشورت با دندانپزشک هم برای انتخاب رنگ مناسب چهره نیز بهره گرفت.
- دندان خشک می‌شود و فرآیند درمان آغاز می‌شود.
- مواد قرار گرفته روی دندان به کمک نور آبی سفت می‌شوند.
- در نهایت اضافات برداشته می‌شود و برای ایجاد یک سطح درخشان و کاملا صاف و فاقد تضاریس، پالیش کامل انجام می‌شود و بلندی‌های مواد گرفته می‌شود تا از لب پریدگی جلوگیری شود.
عوارض کامپوزیت دندان چیست؟
مهمترین عارضه کامپوزیت دندان ناشی از دو عامل هستند:
- انجام درمان غیراصولی
- عدم رعایت مراقبت‌های لازم.
در درمان نادرست ممکن است مشکلاتی مثل التهاب لثه رخ دهد. این مشکل که در میان کامپوزیت‌ها بسیار شایع است، صرفا با برداشت پروتز ونیر قبلی و انجام درمان لثه و بعد گذاشتن کامپوزیت جدید قابل درمان است.علاوه بر این تغییر رنگ و ایجاد پوسیدگی از سایر مشکلات درمان‌های غیرعلمی است.
مراقبت های لازم بعد از کامپوزیت چیست؟
طول عمر استفاده از کامپوزیت مناسب بوده و پروتز ماندگاری مناسب دارد، با این وجود رعایت بهداشت و مراقبت های لازم بر طول عمر استفاده پروتز می افزاید. یکی از مواردی که ممکن است برای کامپوزیت ها رخ دهد، تغییر رنگ آن ها به مرور زمان است. بعد از کام پوزیت از مصرف مواد رنگی نظیر چای، قهوه و نوشابه تا ۴۸ ساعت بعد از نصب کامپوزیت خودداری نمایید. رعایت نکات تجویزی دندانپزشک و زدن مسواک و استفاده از دهانشویه ها از دیگر موارد مراقبتی است که افراد باید بعد از کامپوزیت رعایت نمایند. همچنین نباید به کامپوزیت فشار زیادی آورده شود، زیرا ممکن است شکسته شود. البته در صورت شکسته شدن کامپوزیت امکان ترمیم آن وجود دارد.
برخی از افراد ممکن است بعد از استفاده از پروتز دچار حساسیت های موضعی گردند، حساسیت به سرما یا گرما می تواند تا مدت زمان کوتاهی بعد از کام پوزیت فرد را آزار دهد اما به مرور زمان همه چیز طبیعی شده و این حساسیت های موضعی برطرف می گردند.
ماندگاری و طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
طول عمر و ماندگاری کامپوزیت‌دندان یکی از مهمترین سوالات و دغدغه‌های مراجعه کنندگان است. کامپوزیت ونیر روشی است که ماندگاری و طول عمر تقریبا طولانی و چندین ساله است. در واقع طول عمر مفید ونیر کامپوزیت را معمولاً بین ۵ تا ۸ سال عنوان می‌کنند؛ البته این به آن معنا نیست که بعد از این مدت کامپوزیت دندان از بین می‌رود. بلکه در واقع طول عمری که برای یک درمان کامپوزیت موفق و اصولی عنوان می‌شود این میزان است. بیشتر شدن ماندگاری و طول عمر کامپوزیت‌دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه مطرح شده است:
- کیفیت و جنس کامپوزیت
- تخصص و مهارت متخصص کامپوزیت‌دندان
- مراقبت‌های بعد از فیسینگ کامپوزیت
هزینه کامپوزیت دندان چقدر است؟
حجم کامپوزیت بکار برده شده، نوع برند مصرفی، تعداد پروتز شده و … از جمله مواردی است که در تعیین قیمت نهایی کامپوزیت تاثیر فراوان دارد. دستمزد خود دندانپزشک نیز بر قیمت نهایی کامپوزیت تاثیر دارد. اگر دندانی دچار نقص یا عیب احتمالی باشد، باید در گام نخست این نقص برطرف شده، سپس اقدام به کامپوزیت کردن دندان ها نمود. هزینه کام پوزیت با هزینه ترمیم های تکمیلی مجزا حساب می شود. برای کامپوزیت کردن دندان های خود مرکزی را انتخاب نمایید که بهترین برندها را با قیمت مناسب برای دندان های شما اجرا نماید.
اگر قصد پروتز کردن را دارید، در گام نخست بهتر است دندانپزشکی مجرب در این حوزه و سایر حوزه های دندانپزشکی بیابید. تخصص و تجربه دندانپزشک در این مورد بسیار مهم است. دندانپزشک مجرب بایستی از بهترین متریال مصرفی برای کام پوزیت دندان های فرد استفاده نماید. در دندانپزشکی دکتر سعید کریمی خدمات زیبایی دندان از جمله کامپوزیت کردن دندان ها با برترین برندهای موجود با قیمت مناسب انجام می گیرد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با کامپوزیت‌دندان آشنا شدید.همچنین از مراحل انجام پروتز و مزایا و معایب آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
درست به مانند همه انواع ونیرها، استفاده از روکشهای کامپوزیت ونیر نیز برای 3 هدف زیر مرسوم است:
ایجاد تغییرات کلی در ظاهر دندان ها- تغییر نسبی شکل و ترمیم دندان- بهبود رنگ دندان
از کامپوزیت همچنین برای زیباسازی طرح لبخند و برطرف کردن برخی عیوب ظاهری دندان یا حتی بازسازی و بیلداپ کلی دندان استفاده می‌کنند. به کامپوزیت در این نقش، کامپوزیت ونیر یا باندینگ کامپوزیت دندان نیز گفته می شود.
