دندانهای دائمی به تازگی روییده‌ی کودک مانند دندانهای بزرگسالان در برابر پوسیدگی مقاوم نیست؛ پوشش سخت مینای دندان که از آن محافظت می‌کند همگام با افزایش سن محکم‌تر میشود. فلوراید موجود در خمیر دندان و آب آشامیدنی و همین‌طور فلوراید تراپی احتمالی مینا را مقاوم‌تر می‌کند، اما مرتب رساندن فلوراید به حفره‌ها و درزها ( پیت و فیشورها) همچنان دشوار است. خوشبختانه راهکار مناسبی برای حل این مشکل وجود دارد که به فیشور سیلانت یا شیارپوشی مینای دندان معروف است.
سیلانت پوشش محافظی است که روی سطح جویدن دندانهای آسیای شیری و دائمی زده میشود. از آنجایی که با مسواک نمی‌توان به خوبی شیارهای عمیق را تمیز کرد، احتمال جمع شدن باکتری و بروز پوسیدگی در شیارها زیاد است. سیلانت یا شیاربند مینای دندان در حقیقت مانند یک مانع عمل می‌کند و از سطوح مستعد پوسیدگی محافظت می‌نماید. بنابراین تصور نکنید که پوسیدگی دندان اجتناب‌ناپذیر است و راه فراری از آن نیست، چرا که با روش‌های پیشگیرانه‌ای مانند فیشور سیلانت می‌توانید از دندانهای خود و فرزند دلبندتان محافظت کنید.
فهرست مطالب
- فیشور سیلانت چیست؟
- بهترین زمان انجام فیشورسیلانت دندان در چند سالگی است؟
- آیا استفاده از فیشورسیلانت برای کودکان ضروری است؟
- مراحل فیشورسیلانت دندان چگونه است؟
- مزایا و معایب فیشور سیلانت چیست؟
- ماندگاری فیشور سیلانت چه میزان است؟
- تفاوت فیشور سیلانت با پرکردن دندان چیست؟
- شرایط سطح دندان برای برای حفظ سیلانت باید چگونه باشد؟
- آیا می‌توان پوشش سیلانت را برداشت؟
- چگونه بدون بکارگیری سیلانت مانع پوسیدگی دندان شویم؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
فیشور سیلانت چیست؟
فیشور سیلانت از دو کلمه فیشور (شیار) و سیلانت (پوشاندن) تشکیل شده است. معنای آن پوشاندن شیارهای دندان می باشد. اولین دندان های دائمی از اهمیت بالایی برخوردارند. این دندان در مجاورت دندان های شیری قرار می گیرد به همین علت در اکثر مواقع والدین توجهی به آن ندارند. بی توجهی به اولین دندان دائمی باعث می شود به طور سریع دچار پوسیدگی شده و برای کودک درد و ناراحتی ایجاد کند. متاسفانه در برخی موارد بعنوان یک دندان شیری کشیده می شود و با کشیدن آن کودک دندان دائمی خود را تا پایان عمر از دست می دهد.
درمان فیشور سیلانت برای کودکان یک راه امن و بی‌خطر برای محافظت دندان از پوسیدگی است. فیشور سیلانت یک پوشش پلاستیکی محافظ است که به سطوح جونده دندانهای عقب اعمال میشود. سیلانت یک محافظ سخت را در دهان تشکیل می‌دهد. این محافظ مانع از وارد شدن غذا و باکتری‌ها به شیارهای ریزودرشت دندان میشود.
فیشورسیلانت ماده ای ترمیمی و هم رنگ دندان است. توسط آن شیارهای عمیق سطح جونده دندان ها با آن پوشیده شده و بدین ترتیب شیارها کم عمق می شود.
بهترین زمان انجام فیشورسیلانت دندان در چند سالگی است؟
اگر دندان هایتان شیار یا حفره بزرگی دارد، ممکن است دندانپزشک به شما توصیه کند که فیشور سیلانت (درزگیری و شیاربندی مینای دندان) را انجام دهید. با این حال شما باید در مورد ضروری بودن یا نبودن آن با دندانپزشک صحبت کنید. همه دندانهای دارای شکاف نیازی به سیلانت ندارند.
برخی از دندانپزشکان برای اولین دندان ها، که در حدود 6 سالگی ظاهر می شوند، استفاده از سیلانت را توصیه می کنند. دندان های پشتی (دندان های مولر دوم و سوم) در حدود 13 سالگی ظاهر می شوند و باید بررسی شود که آیا سیلانت گذاری برای آن ها کمک کننده است یا خیر. برخی از بزرگسالان نیز از سیلانت استفاده می کنند.اگر از قبل کمی پوسیدگی در دندان وجود داشته باشد ممکن است دندانپزشک شما سیلانت گذاری را توصیه کند. سیلانت می تواند به کاهش پوسیدگی در آینده کمک کند.
آیا استفاده از فیشورسیلانت برای کودکان ضروری است؟
فیشور سیلانت یک گزینه درمانی است اما برای همه کودکان لازم نیست. دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان شما در صورتی که فکر کنند این روش برای کودک شما مناسب است با شما صحبت خواهند کرد. سیلانت ها برای محافظت از سطح جویدن دندان های آسیاب مهم هستند، اما مسواک زدن منظم، نخ دندان و رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان لازم است. جلوگیری از پوسیدگی دندان – در دندانهای شیری یا “نوزاد” و همچنین در دندان های دائمی که ما در بزرگسالی داریم – برای سلامتی شما مهم است.
مراحل فیشورسیلانت دندان چگونه است؟
- در اولین مرحله انجام فیشور سیلانت دندان سطح دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص تمیز می شود .
- سپس دندان شسته شده خشک می شود.
- پس از انجام این کار از یک محلول اسیدی روی حفره ها و شیارهای سطح رویی دندان برای چند ثانیه استفاده می شود. این کار باعث می شود نواحی میکروسکوپی کوچک بر روی دندان تشکیل شود. که به راحتی می توان روکش را بر روی آن قرار داد و شیارهای دندان را به آن چسباند.
- پس از خشک شدن مجدد دندان ها ماده شیار بند دندان بر روی دندان قرار می گیرد و سفت می شود. برای سفت کردن فیشور سیلانت دندان می توان از پرتو های مخصوص استفاده کرد در بعضی مواقع هم از شیار گیر دندان دو بخشی استفاده می شود و دیگر نیاز نیست از پرتوهای مخصوص استفاده کنید.
- وقتی که شیار بند دندان سفت شود به یک روکش صیقلی پلاستیکی تبدیل می شود و به کمک آن می توان غذا ها رابه صورت عادب جوید.
مزایا و معایب فیشور سیلانت چیست؟
سیلانت ها ابزاری ساده و موثر برای کاهش پوسیدگی دندان هستند. آنها محافظت بیشتری در برابر پوسیدگی ایجاد می کنند، حتی برای کسانی که آب فلوراید دار می نوشند و با خمیر دندان های حاوی فلوراید مسواک می زنند. فلوراید موجود در آب و خمیر دندان به راحتی به شیارهای عمیق یا حفره ها راه پیدا نمی کند. حتی موهای مسواک ممکن است به آن حد نرسند.
عوارض فیشور سیلانت شامل واکنش آلرژیک به سیلانت، یا تغییر در گاز گرفتن شما در صورت ضخیم بودن لایه سیلانت می باشد.
ماندگاری فیشور سیلانت چه میزان است؟
فیشور سیلانت معمولا برای سال ها ماندگاری دارد و اثر خود را حفظ می کند. با وجود ماندگاری نسبتا بالا دندانپزشک باید مرتب دندان های شما را بررسی کند. بدین ترتیب اگر این ماده از بین رفته است آن را جایگزین یا اضافه کنید. پس از بررسی دندان های شما دندانپزشک مطمعن می شود هیچ گونه پوسیدگی نمی تواند زیر دندان های شما شروع شود.
تفاوت فیشور سیلانت با پرکردن دندان چیست؟
هنگامی که پوسیدگی دندان به حدی پیشرفت کند که باعث ایجاد حفره در دندان شود، لازم است که قسمت های پوسیده دندان تراشیده و برداشته شود. قسمت های باقیمانده دندان با مواد مناسب ترمیم و پر شود.
در مورد فیشور سیلانت، دندان دست نخورده باقی می ماند. هیچ قسمتی از دندان حذف و تراشیده نمی شود. در عوض شیار های عمیق دندان با مواد ویژه بسته و مهر و موم میشود. نتیجه مواد غذایی و باکتری ها نخواهند توانست به داخل این شیار ها نفوذ کرده و موجب پوسیدگی دندان شوند. همچنین پر کردن دندان یک عمل درمانی و فیشور سیلانت کردن دندان یک کار پیشگیرانه به شمار می آید.
شرایط سطح دندان برای برای حفظ سیلانت باید چگونه باشد؟
- سطح رویی دندان به مقدار کافی بزرگ باشد.
- دندان دارای شیارها، حفره‌ها یا الگوهای نامنظم برای نگه داشتن بهتر سیلانت بر روی دندان باشد.
- دندان تمیز بوده و دارای شرایط مناسب باشد.
- دندان خشک بوده و با بزاق دهان در هنگام کار گذاشتن سیلانت تماس نداشته باشد.
تمام این شرایط برای باقی ماندن سیلانت در محل پس از درمان لازم و ضروری است. اگر با گذشت چند ماه سیلانت روی دندان از بین برود، احتمالاً این شرایط به خاطر استفاده از تکنیک نامناسب توسط دندانپزشک خواهد بود.
آیا می‌توان پوشش سیلانت را برداشت؟
معمولا با روشی سریع و آسان با استفاده از لیزر یا فرز دندانپزشکی می‌توان سیلانت را با دقت برداشت. بدین شکل ساختار دندان سالم و دست نخورده باقی می‌ماند و در صورت تمایل می‌توان مجدد با سیلانت پوشانده شود.برداشتن پوشش سیلانت به دلایل زیر انجام میشود:
- جهت ترمیم ترک خوردگی یا آسیب دیدگی سیلانت موجود روی دندان
- جهت از بین بردن سیلانت‌هایی که به شکل نامناسب قرار داده شده‌اند
- جهت ترمیم پوسیدگی باقیمانده زیر سیلانت
معمولا سیلانت بعد از قرارگیری، برداشته نمی‌شود مگر اینکه دندانپزشک مشکلی را تشخیص بدهد یا اینکه بیمار (یا والدین کودک) به دلایلی مانند تغییر نوع سیلانت درخواست برداشتن آن را داشته باشند.
چگونه بدون بکارگیری سیلانت مانع پوسیدگی دندان شویم؟
طی میلیون‌ها سال انسان‌ها بدون سیلانت رشد کردند و تکامل یافتند. با این وجود در مواردی که رژیم غذایی مناسب مصرف نمی‌شود یا آناتومی دندان‌ها پر از شیارهای عمیق باشد، سیلانت می‌تواند بسیار مفید باشد.حتی در صورتی که رژیم غذایی سالم داشته باشید، باز هم سیلانت در پیشگیری از پوسیدگی موثر است.به طور کلی اقدامات زیر جهت جلوگیری از پوسیدگی اثر گذار است:
- غذاهای طبیعی، غنی از مواد مغذی مصرف نمایید.
- اقدامات بهداشت دهانی مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه را انجام دهید.
- شستشوی دهان با دهان شویه‌های روغنی، به از بین بردن باکتری‌های پنهان شده در حفره‌های دندان کمک می‌کند.
- از خمیر دندانهای دارای هیدروکسی آپاتیت (hydroxyapatite) وفلوراید جهت بازسازی مینای دندان و استحکام بخشی به دندان استفاده کنید.
- دقت کنید تا تنفس دهانی نداشته باشید زیرا باعث خشک شدن دهان و مختل شدن فعالیت میکروبیوم دهان میشود.
- از معاینات منظم دندانپزشکی دوری نکنید زیرا دندانپزشک شما می‌تواند هر گونه علائم پوسیدگی جدید در دندانهای شما را رصد کند.
مواد غذایی زیر به صورت کامل به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند:
- پروتئین
- چربی‌های سالم
- فیبر
- آنتی اکسیدان‌ها
- ویتامین‌ها
- مواد معدنی مانند فسفر، منیزیم و کلسیم
سخن پایانی
شما در این مقاله با فیشور سیلانت آشنا شدیدوهمچنین از مراحل و مزایا و معایب آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
هنگامی که یک ماده پر کننده تازه قرار داده شده است ، توصیه می شود تا زمانی که بیهوشی از بین نرفته است، غذا و نوشیدنی نخورید. این زمان ممکن است از یک تا سه ساعت طول بکشد. حساسیت به نوشیدنی های گرم و سرد ممکن است برای چند روز پس از این عمل ایجاد شود. رزین کامپوزیت تا زمانی که دندانپزشکی را ترک کنید، کاملاً سفت می شود.
معمولاً، هزینه شیاربندی یک دندان با فیشور سیلانت از هزینه پر کردن آن کمتر است. همچنین، قرار دادن سیلانت روی دندانهای سالمتان، شما را از پر کردن یا روکش کردن دندان‌ها جهت ترمیم پوسیدگی آنها بی‌نیاز کرده و در دراز مدت باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های دندانپزشکی کودکان میشود.
