فلوراید تراپی برای سلامت دندان ها و استخوان های کودکان ضروری است و همچنین به جلوگیری از ایجاد حفره و سوراخ دندان کمک می کند. استفاده به اندازه از فلوراید برای حفظ بهداشت دهان و دندان ضروری است. با این حال استفاده بی رویه از آن می تواند به تحلیل مینای دندان بیانجامد و باعث شیشه ای شدن دندان ها شود. استفاده از این ماده مخصوصا برای کودکان بسیار توصیه شده است. در این مقاله درباره اهمیت این ماده و مقدار توصیه شده آن اطلاعات کاملی خواهید خواند.
فهرست مطالب
- فلوراید چیست؟
- فلورایدتراپی چیست؟
- فواید و مزایای درمان با فلوراید دندان چیست؟
- روشهای مختلف دریافت فلوراید چگونه است؟
- مراقبت‌های لازم پس از فلوراید تراپی چگونه است؟
- خطرات فلوراید چیست؟
- عوارض فلوراید درمانی چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
فلوراید چیست؟
فلوراید یک ماده معدنی است که بطور طبیعی در غذا و آب یافت می شود. فلوراید تراپی می تواند به تقویت مینای دندان و ترمیم سوراخ های ایجاد شده در آن کمک کند. این کار را با جایگزین کردن مواد معدنی از بین رفته در نتیجه گذشت زمان انجام می دهد. پس از اینکه دندان های شما در معرض فلوراید قرار گرفت، مقاومت آنها در برابر اسید افزایش یافته و به این ترتیب امکان ایجاد پوسیدگی در آنها کاهش پیدا خواهد کرد. وارنیش فلوراید ، فلوراید موضعی است که برای پیشگیری از پوسیدگی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خمیردندان‌های حاوی فلوراید نیز نوع دیگری از فلورایدهای موضعی هستند و هر دو بر روی سطح دندان استفاده میشوند. وارنیش فلوراید تراپی در بزرگسالان نیز بسیار موثراست. به خصوص در مواردی مانند خشکی دهان (طبیعی یا به علت مصرف دارو)، تحلیل لثه و دندانهای حساس، پوسیدگی حد اقل یک دندان در یک سال اخیر، وجود روکش در دهان، بیماران تحت درمان ارتودنسی و بیماران سرطانی که رادیوتراپی میشوند.
فلورایدتراپی چیست؟
به فرآیند استفاده از ماده فلوراید به صورت موضعی یا خوراکی اصطلاحا فلوراید تراپی گفته می شود. هدف از انجام این درمان، کمک به بهبود استحکام و ساختار دندان طبیعی ما است. با این فرآیند از بروز پوسیدگی پیشگیری خواهد شد و دوام دندان ها را افزایش خواهد داد. فلورایدتراپی موضعی در مطب توسط دکتر دندانپزشک صورت خواهد گرفت و در خانه به صورت مکمل یا خوراکی های حاوی فلوراید انجام می شود.
فواید و مزایای درمان با فلوراید دندان چیست؟
انجام درمان با فلوراید در مطب دندانپزشک می تواند دست کم 5 مزیت مهم برای ما و کودکان داشته باشد. در ادامه با هر کدام از این 5 مزیت بیشتر آشنا خواهید شد.
1. فلوراید تراپی به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک میکند
فلوراید یکی از 10 دستاورد بزرگ بهداشت عمومی قرن 20 است. و انجام مداوم آن می‌تواند خطر پوسیدگی دندان مخصوصاً در کودکان را چندین برابر کاهش دهد.
در مجامعی که درمان با فلوراید انجام می‌دهند و برنامه‌های خود را از سنین کودکی آغاز می‌کنند با کمترین میزان پوسیدگی دندان مواجه هستند.
2. فلوراید مینای دندان را قوی تر می کند!
فلوراید باعث می‌شود مواد معدنی مهمی مانند کلسیم و فسفات که مینای دندان را تقویت میکند، به اندازه کافی جذب مینا شوند. هرچه جذب این مواد به دندان بیشتر باشد مقاومت مینا نیز بیشتر خواهد شد. انجام درمان فلورایدتراپی مخصوصاً در سنین پایین می‌تواند دوام، استحکام و سلامتی دندانها را تا سنین بزرگسالی تضمین کند.
3. حساسیت دندانها را درمان میکند
حساسیت دندانها یکی از مشکلات بسیار شایع دندانپزشکی است. اگر حین خوردن یک غذای سرد یا گرم احساس می‌کنید که دندان‌تان تیر می‌کشد و یا کمی احساس درد دارید، این یعنی شما حساسیت دندان را تجربه می‌کنید. حساسیت دندان ناشی از تحلیل مینای دندان است و اگر به آن رسیدگی نشود می‌تواند منجر به درد بیشتر و مشکلاتی مانند پوسیدگی نیز شود. اگر در مراحل اولیه تحلیل مینا به مطب دندانپزشک بروید می‌توانید با یک فلوراید تراپی ساده به تقویت مینا کمک کنید. با انجام این درمان حساسیت دندان تا حد زیادی درمان می‌شود.
4. جلوگیری از ایجاد لکه سفید روی دندان در طول درمان ارتودنسی
تقریباً اغلب افرادی که ارتودنسی ثابت انجام می‌دهند بعد از اتمام دوره درمان متوجه میشوند که روی دندان‌هایشان لکه‌های سفیدی ایجاد شده است. این لکه و بدرنگی‌ها به دلیل اتصال براکت به سطح دندان و یک سری فعل و انفعالات در لایه مینا رخ می دهد. بعد از اتمام درمان، معمولا این لکه ها توسط دندانپزشک برطرف می شود.
خبر خوب این است که اینجا هم فلورایدتراپی به کمک ما می آید و اگر در طول درمان به طور مداوم درمان فلوراید در مطب دندانپزشک صورت گرفته باشد دیگه این لکه های سفید ایجاد نخواهد شد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان تحت درمان ارتودنسی ثابت هستید درباره اعمال فلوراید به دندان ها در طول درمان با متخصص ارتودنسی خود صحبت کنید.
5. فلوراید می تواند روند تخریب مینای دندان را معکوس کند (مهمترین فواید فلوراید)
فلورایدها برای تقویت ساختار مینا به دندان کمک می کند تا دندان ها را از آسیب اسید محافظت کند. همچنین به دندان کمک میکند تا پس از آسیب بهتر بهبود پیدا کند و یا به دندانپزشک کودکان این امکان را میدهد که بهتر با پوسیدگی ها و مشکلات دهان و دندان کودکان برخورد کند. فلوراید می تواند به ترمیم مناطق آسیب دیده از اسید، کمک کند و می تواند علائم اولیه پوسیدگی دندان را از طریق فرآیندی به نام رمینرالیزاسیون Remineralization معکوس کند.
روشهای مختلف دریافت فلوراید چگونه است؟
فلوراید معمولاً در دهان وارد شده و به‌طور مستقیم بر مینای دندان تاثیر می‌گذارد.
روشهای مختلف تامین فلوراید مورد نیاز برای دندانها به شرح زیر هستند:
1. استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید
در کودکان بالاتر از ۶ سال که دچار مشکلات شدید پوسیدگی دندان هستند، استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید می‌تواند نقش موثر در کمک به حفظ مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی دندان داشته باشد. این دهان‌شویه‌ها بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند. علاوه بر این دندانپزشک ممکن است از ژل‌ها و دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید برای افزایش سطح فلوراید قرار گرفته در معرض مینای دندان در مواقع لازم استفاده نماید.
2. مکمل‌های فلوراید
مکمل‌های حاوی فلوراید معمولاً توسط دندانپزشک یا پزشک متخصص کودکان برای کودکان گروه سنی ۶ تا ۱۶ سال که دسترسی به آب آشامیدنی حاوی فلوراید ندارند، تجویز می‌شود. این مکمل‌ها به صورت قرص یا مایع موجود بوده و با توجه به سن فرد برای مصرف وی تجویز میشوند.
روشهای درمان کلینیکی با فلوراید تراپی:
در صورتی که کودک در معرض خطر بالای ایجاد پوسیدگی دندان باشد، احتمالاً لازم است از مقدار فلوراید بیشتری برای وی استفاده شود. به این ترتیب استفاده از این روشهای درمان می‌تواند به حمایت از فرآیند بازیابی مواد کانی در مینای دندان کمک کند.
در حقیقت، فلوراید درمانی در مطب دندانپزشک یا استفاده از مکمل‌های فلوراید در خانه را همه می‌توانند استفاده کنند. استفاده از این روش‌ها حتی ممکن است در زمانی لازم باشد که منابع آب شهری با فلوراید غنی‌سازی شوند.
مراقبت‌های لازم پس از فلوراید تراپی چگونه است؟
پس از فلوراید درمانی، کودک احساس میکند یک پوشش بر روی دندانهای وی قرار گرفته است. این پوشش دارای رنگ خردلی تیره است. به این ترتیب به کودک توصیه می‌شود دندانهای خود را به مدت ۴ تا ۶ ساعت پس از درمان مسواک نزده یا نخ دندان نکشد. تا به این ترتیب امکان دستیابی به بهترین نتایج ممکن از طریق وارنیش فلوراید وجود داشته باشد.
خطرات فلوراید چیست؟
امروزه تردیدی وجود ندارد که مصرف فلوراید می‌تواند باعث کاهش احتمال پوسیدگی دندان شود. با این وجود همواره به این موضوع باید توجه داشت که مصرف بیش از حد فلوراید نیز می‌تواند باعث ابتلای فرد به بیماری فلوئوروزیس شود. به همین خاطر همواره باید توجه مناسب به خطرات ناشی از مصرف فلوراید وجود داشته باشد.
در حقیقت فلوراید یک ماده سمی است و به همین خاطر لازم است خمیردندان‌های حاوی فلوراید توسط کودک تحت نظارت والدین مصرف شود تا به این ترتیب کودک مواد حاوی فلوراید را به گلو فرو نبرده و نخورد. توجه داشته باشید مصرف نیمی از تیوپ خمیردندان‌های حاوی فلوراید حتی می‌تواند مرگ کودک را نیز به همراه داشته باشد.
فلوئوروزیس
مصرف مقدار بیش از حد فلوراید در هنگام تشکیل دندانها می‌تواند باعث ابتلای فرد به فلوئوروزیس شود. این شرایط باعث می‌شود دندانها به رنگ سفید یا قهوه‌ای در آمده یا لکه‌های مشخص بر روی مینا یا سطح دندان ظاهر شود. این تاثیرات می‌تواند در افراد مختلف نتایج متفاوت از تغییرات اندک در رنگ دندان تا ایجاد نامنظمی در سطح دندان را به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید پس از کامل شدن فرآیند رشد دندان در دهان دیگر امکان ابتلای فرد به فلوئوروزیس وجود ندارد.
عوارض فلوراید درمانی چیست؟
برخی از طرفداران روشهای طبیعی، نگرانی هایی راجع به فلوراید درمانی دوز بالا، ابراز کرده اند و بیان می دارند ممکن است مصرف آن در کودکان ایمن نباشد. اما تحقیقات چنین چیزی را نشان نمی دهند و در صورت فلوراید درمانی تحت نظر دندانپزشک و با دوز مناسب، هیچ مشکلی ایجاد نمی شود. با این حال اگر فلوراید بیش از حد مصرف شود ممکن است عوارضی به وجود بیاید.
برخی از عوارض فلوراید درمانی عبارتند از:
- تغییر رنگ دندانها یا فلوروز
شایعترین عارضه ناشی از مصرف فلوراید زیاد، تغییر رنگ دندانها یا فلوروز است. فلوروز (Fluorosis ) وضعیتی است که در آن رگه های سفید یا نوع دیگری تغییر رنگ در دندانها ایجاد می شود. فلوروز زمانی اتفاق می افتد که کودک فلوراید بیش از حد در دوران طفولیت (زمانی که دندانها در زیر لثه در حال رشد بوده اند) مصرف کرده باشد. فلوروز از بدو تولد تا هشت سالگی ممکن است اتفاق بیفتد.
بدرنگی دندان در اثر فلوراید بیشتر در کودکانی دیده می شود که مقدار زیادی خمیر دندان خورده اند یا فلوراید خیلی زیادی به صورت مکمل مصرف کرده اند. به همین خاطر توصیه می شود در کودکانی که هنوز به سنی نرسیده اند که بتوانند خمیر دندان را از دهانشان بیرون بریزند، نباید از خمیر دندان فلوراید دار استفاده شود.
- آلرژی
برخی افراد ممکن است در اثر فلوراید درمانی دچار تحریک پوست شوند اما این عارضه نادر است.
- خاصیت سمی
فلوراید در صورتی که در دوز بسیار زیاد خورده شود همانند هر ماده دیگری می تواند سمی باشد. این اتفاق غیر معمول است. با این حال توصیه می شود در کودکان زیر ۶ سال وارنیش فلوراید انجام شود. وارنیش فلوراید روشی است که برای کودکان کم سن ترجیح داده می شود چون کودکان کم سن ممکن است فوم یا ژل فلوراید را قورت بدهند که این باعث حالت تهوع و استفراغ در آنها می شود.
سایر عوارض مصرف زیاد فلوراید عبارتند از:
- مشکل در همواستازی استخوان
- استخوانهای بسیار متراکم
- که خیلی قوی نیستند
- اوردوز فلوراید که علائمی مثل حالت تهوع، اسهال، خستگی و تعریق شدید ایجاد می کند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با فلوراید تراپی در کودکان آشنا شدید. همچنین از مزایا و عوارض آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
دندانپزشک معمولا فلوراید را همانند خمیر دندان استفاده می کند. مالیدن فلوراید به دندانها تنها چند دقیقه زمان می برد. ممکن است از شما خواسته شود تا نیم ساعت هیچ چیزی نخورید تا فلوراید کامل جذب شود.
بله ، با توجه به کاربرد فلوراید تراپی در دندانپزشکی کودکان ، به تمامی نوجوانان و کودکان توصیه می شود ، به منظور جلوگیری از بروز پوسیدگی و افزایش مقاومت دندان ها ، این روش درمانی را انجام دهند.
