تقريباً هر انساني در مقاطعي از زندگي خود با نوعی از مشکلات و بیماری دهان و دندان مواجه شده است. گاهي اوقات مشکلات دندان در اثر عدم رعايت بهداشت دندانها و يا مراقبت ناصحيح از آنها ايجاد ميشود، در حالي که بعضي اوقات اين مشکلات صرفاً به خاطر وراثت است. مسلماً مشکلات دندان براي هيچ کس خوشايند نيست، ولي به راحتي ميتوان از اغلب اين مشکلات پيشگيري کرد. مسواک زدن دندانها دو بار در روز، کشيدن نخ دندان در هر روز، داشتن رژيم غذايي سالم و مراجعه منظم به دندانپزشک براي معاينه و تميز کردن دندانها، اقداماتي ضروري براي پيشگيري از بروز بیماری دهان و دندان است. اطلاع داشتن از مشکلات شايع دهان و دندان و علت به وجود آمدن آنها نيز ميتواند نقش بسيار مهمي در پيشگيري از آنها داشته باشد.
پوسیدگی، کرمخوردگی یا سوراخ شدن دندان زمانی رخ میدهد که پلاک مدت زمان طولانی روی دندان باقی بماند. پلاک فیلم چسبناک باکتریایی است که در اثر خوردن مواد غذایی قندی یا نشاستهای ایجاد میشود. تمام گروههای سنی در معرضپوسیدگی دندان هستند، اما کودکان و سالمندان بیشتر مستعد این بیماری دندان هستند.
چطور از پوسیدگی دندان پیشگری کنیم: به پلاک فرصت ندهید! دندانها را خمیردندان فلوراید مسواک بزنید و روزی یک بار نخ بکشید. اگر درمان فیشور سیلانت به محض درآمدن دندانهای دائمی انجام شود، کمک قابل توجهی به جلوگیری از پوسیدگی دندان خواهد کرد. سالمندان دچار مشکل خشکی دهان باید به طور مرتب تحت فلوراید درمانی قرار بگیرند و از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنند.
پالپ داخل دندان (مغز دندان) که حاوی عصبهای دندان است، گاهی در اثر پوسیدگی یا صدمه آسیب میبیند یا عفونی میشود. کانال عصب که پالپ را به نوک ریشه متصل میکند، نیز ممکن است عفونت کند. پوسیدگی عمیق یا ترک خوردن دندان نیز راه را برای ورود باکتریها باز میکند.
چکار کنیم: اگر داخل یا اطراف دندان درد داشته باشید، درمان عصبکشی (روت کانال) انجام میشود. دندانپزشک پالپ را خارج میکند، اتاق پالپ و کانال عصب را تمیز میکند، سپس دندان را پر میکند. در پایان دندانپزشک دندان را با پرسلین یا روکش طلا مهر و موم میکند.
بد رنگ شدن دندان پس از آسیبدیدگی دو دلیل اصلی دارد: یا دندان تلاش میکند که از عصب محافظت کند یا دندان در حال مردن و از بین رفتن است. اگر دندان در حال محافظت از عصب باشد، تیرهتر از دندانهای کناری میشود. اگر رنگ دندان مانند رنگ کبودی و خونمردگی (از صورتی تا خاکستری) شده باشد، به این معنا است که دندان به احتمال زیاد مرده است.
چکار کنیم: معمولاً لازم است که دندان عصبکشی و پس از آن روکش گذاشته شود. گاهی نیز چارهای جز کشیدن دندان باقی نمیماند. اگر دندان آسیب دیده شیری باشد، میتوان آن را به حال خود رها کرد تا بیفتد.
دندان عقل بسیاری از افراد نهفته است، یعنی از لثه خارج نشده و زیر خط فک باقی مانده یا رشد مناسبی نداشته است.